Het stuk dat twee weken geleden in het weekblad De Groene Amsterdammer verscheen kwam hard aan. De journalisten van het platform voor onderzoeksjournalistiek Investico schreven dat de politie de misdaadcijfers op grove schaal manipuleert. Ze baseren zich onder andere op interviews met een aantal agenten. Onbekend is het beeld dat ze schetsen niet. Al eerder suggereerde het tv-programma Nieuwsuur dat burgers bewust ontmoedigd werden om aangifte te doen. Een andere manier van manipuleren werd al beschreven in het boek De Gekooide Recherche van onze oud-collega Michiel Princen. Volgens deze auteur wordt bijvoorbeeld het cijfer voor het aantal auto-inbraken laag gehouden door ze als 'vernieling' te registreren.
Op het stuk is af te dingen. Marnix Eysink Smeets, lector Publiek Vertrouwen in Veiligheid bij InHolland schreef bijvoorbeeld dat de journalisten iets te veel suggereren dat er helemaal geen daling van de criminaliteit is. Maar het is veel vruchtbaarder om na te denken over het punt waarmee de journalisten wel de spijker op de kop slaan. Het artikel maakt namelijk goed duidelijk dat het werken met in cijfers vastgelegde targets vroeg of laat een perverse uitwerking krijgt. Overigens niet alleen bij de politie. In een eerdere column beschreef ik hoe sommige scholen hun gemiddelde cito-scores oppoetsten door de zwakkere leerlingen de test niet te laten maken. Gevolg: hogere gemiddelden!
Mijn conclusie was en is dat cijfers altijd ondergeschikt moeten zijn aan het streven om op een intelligente manier onze prestaties te beoordelen en te evalueren. Hoe dat kan? Een praktisch begin is om voortaan niet meer uit te gaan van aangiftes, maar van álle meldingen. Het ontmoedigen van aangifte is dan op slag nutteloos geworden. Nog veel belangrijker is wat de slachtoffers dan gevraagd wordt. Eigenlijk is er dan maar één vraag die er toe doet: heeft de politie (en heeft het OM) zich er genoeg voor ingespannen dat er recht wordt gedaan? Rechtdoen is namelijk de basis van ons rechtssysteem en moet daarom de belangrijkste leidraad zijn van ons werk als politie en OM.
Helaas zullen er onvermijdelijk burgers zijn die dan vinden dat dit onvoldoende is gebeurd. Slachtoffers van een fietsendiefstal zullen nog steeds boos zijn als ze horen dat het opsporen van de daders geen prioriteit heeft. Je bent verder nog even teleurgesteld als een inbraak niet is opgelost, of als je na een mishandeling hoort dat de dader niet wordt vervolgd. Maar het centraal stellen van de kernvraag leidt wel tot een open en eerlijke discussies over de keuzes die we maken en of we ons als politie genoeg inspannen om recht te doen.
Reacties? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Wim van Amerongen
Programmadirecteur Toekomstbestendig Opsporen en Vervolgen
Lees en kijktips:
Het Artikel in de Groene Amsterdam: https://www.groene.nl/artikel/smileys-scoren-platlullen-en-downgraden
De reactie van Marnix Eysink Smeerts: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6511548071866957824/
Veiligheidsmonitor CBS: http://www.veiligheidsmonitor.nl/
De Uitzending bij Nieuwsuur over 'de crisis' in de osporing; https://nos.nl/nieuwsuur/video/2152872-crisis-in-de-opsporing.html
Mijn eerdere column: https://www.politieacademie.nl/thema/politieleiderschap/cho/Paginas/Wat-Yes-Minister-ons-leert-van-meten.aspx
