Het kenniscentrum Mens & politieorganisatie van de Politieacademie versterkt en vernieuwt de politiemens en –organisatie met onderzoek en handelingsperspectieven. Specifiek op het gebied van weerbaarheid, diversiteit, integriteit en politieonderwijs. Na de opening van het kenniscentrum introduceren we in deze serie de verschillende onderzoekslijnen. Aan de hand van de verbinding met kunst. Dit keer onderzoekers Marieke van der Ark en Teun-Pieter de Snoo met kunstenaar Fenneke Goutbeek.
In de kapel van de concernlocatie is sinds de opening van het kenniscentrum de expositie 'I'm only human' te beleven. Acht kunstenaars hebben onder begeleiding van Storing AUB handen en voeten gegeven aan waar het kenniscentrum zich mee bezig gaat houden: het menselijke aspect van politiewerk. De gemaakte kunstwerken hebben alles te maken met de mens en de mens achter het uniform.
Wie is de mens achter de huid?
Zo ook het kunstwerk van Fenneke Goutbeek. Naast kunstenaar is zij werkzaam in het onderwijs aan de Politieacademie. "We hebben als kunstenaar en collega's veel gesproken over de doelstellingen en onderzoekslijnen van het kenniscentrum. Het ging over thema's als mensenhandel en prostitutie. Hoe kijk je daar als collega naar? Zijn alle prostituees slachtoffer? Hoeveel vrouwen worden geheel vrijwillig sekswerker? Wat kan de politie doen aan het tegen gaan van mensenhandel? En wat kan wetenschappelijk onderzoek bijdragen aan beleid? Die vragen heb ik vastgepakt om mijn kunstwerk te maken."
Het resultaat is een biechthokje vol mannenbuiken aan de ene kant en twee grote vrouwenogen die daar naar kijken. Goutbeek nodigt de kijker uit te knielen en vraagt of ze voorbij de huid kunnen kijken: "Wie is de mens achter de huid? Hoe kijk jij naar de klant, is hij dader? Hoe kijk jij naar de prostituee, is zij slachtoffer? Is er verschil tussen hoe jij dat bekijkt als mens versus als politieagent? De illustratie nodigt uit tot een reflectie op jouw eerste gedachte over prostitutie. Hoe weerbaar ben jij en hoe houd je je eigen de mening als mens in dat uniform? Of laat je je leiden door je familie, je politiecollega's of de maatschappij?"
Verhaal gaat door onder de afbeelding
Biechthokje 'Voorbij de huid' door Fenneke Goutbeek
Professionele weerbaarheid
Hoe weerbaar ben jij? Dat is ook een vraag die centraal staat in de eerste onderzoekslijn van het kenniscentrum, een onderzoekslijn gericht op de professionele weerbaarheid van politiemensen. Onderzoeksleider Teun-Pieter de Snoo legt uit: "Populair gezegd onderzoeken wij de mens in het uniform. Wat maakt de politiemedewerker weerbaar en wendbaar? Daar kan je op verschillende niveaus naar kijken. Wij maken onderscheid tussen het fysieke, mentale en morele perspectief." Onderzoeksleider Marieke van der Ark vult aan: "De ambitie is om zowel praktische als fundamentele kennis te vergaren. Afhankelijk van de aard van het onderzoek, werken uitkomsten door richting individuele politiemedewerkers (zoals handvatten na een ingrijpend incident), leidinggevenden (zoals psychosociale richtlijnen, tools voor debriefen), docenten (zoals ontwikkelen lesmateriaal) en beleidsmakers (zoals preventiebeleid posttraumatische stressstoornis (PTSS))."
Open blijven staan voor vragen over jouw eigen waarden
Weerbare en wendbare professionals. Dat vraagt reflectie op hoe jij als (politie)mens situaties waarneemt en ervaart. Goutbeek: "Ik heb de kunst gemaakt met als doel om de kijker te laten ervaren wat de beelden doen. Stoten deze beelden je af en waarom is dat dan?" Van der Ark: "Je probeert eigenlijk te achterhalen welke waarden in deze situatie spelen. Bij mij roept het bijvoorbeeld op: wat zou zij voelen? Hoe kan ze haar werk (blijven) doen, wat zou haar helpen? Het kunstwerk laat je daarmee stilstaan bij je eigen waarden. Komen die in het geding? En als dat gebeurt, wat gebeurt er dan met mij?"
Aandacht voor weerbaarheid in het onderwijs
Voor weerbaarheid moet je dus kunnen waarnemen. Je blijven verwonderen, open blijven staan en geattendeerd worden op vragen over je eigen waarden. De kunstwerken in de biechthokjes laten je dat op geheel eigen wijze ervaren. Een samenwerking tussen kunst en wetenschap die ook voor nieuwe politiestudenten wat kan betekenen. Goutbeek: "We zullen ook in het onderwijs met studenten langs de kunstwerken lopen om het gesprek aan te gaan en stil te staan bij wat zij zien en wat het met hen doet."
Ook het kenniscentrum is betrokken bij het onderwijs aan de Politieacademie. "We zien dat docenten aandacht willen voor weerbaarheid in het onderwijs, en zoekende zijn hoe dit in het basis en hoger politieonderwijs te organiseren. Wij denken daarbij mee en voeden docenten met actuele inzichten uit de wetenschap.", legt De Snoo uit. Van der Ark vult aan: "We geven ook les, bijvoorbeeld in de Master of Science in Policing en Master of Criminal Investigation. We geven workshops, begeleiden studenten bij hun scriptie en wellicht zullen we in de toekomst onderwijsmodules ontwikkelen." Daarnaast werkt het kenniscentrum op het gebied van weerbaarheid samen met partners buiten de politie(academie), zoals met andere universiteiten en hogescholen.
Meer informatie?
