Het kenniscentrum Mens & politieorganisatie van de Politieacademie versterkt en vernieuwt de politiemens en –organisatie met onderzoek en handelingsperspectieven. Specifiek op het gebied van weerbaarheid, diversiteit, integriteit en politieonderwijs. Na de opening van het kenniscentrum introduceren we in deze serie de verschillende onderzoekslijnen. Aan de hand van de verbinding met kunst. Dit keer onderzoekers Nanette Slagmolen en Nikita Rombouts met kunstenaar Grietje Bouman.
In de kapel van de concernlocatie is sinds de opening van het kenniscentrum de expositie 'I'm only human' te beleven. Acht kunstenaars hebben onder begeleiding van Storing AUB handen en voeten gegeven aan waar het kenniscentrum zich mee bezig gaat houden: het menselijke aspect van politiewerk. De gemaakte kunstwerken hebben alles te maken met de mens en de mens achter het uniform.
Niet op uiterlijk beoordelen
Enkele jaren geleden maakte Grietje Bouman haar kunstwerk 'Het goede en het schone' al. "In onze samenleving wordt 'goedheid' vaak geassocieerd met 'schoonheid'. We weten wel dat ware schoonheid van binnen zit, maar we handelen daar vaak niet naar want mensen in onze samenleving worden voortdurend beoordeeld op hun uiterlijk", vertelt Bouman. Het resultaat is een serie foto's van mannen met ontbloot bovenlijf. Bouman: "Ik heb gewone mannen via Facebook gevraagd of ik ze mocht fotograferen als engel. Voor mij is een engel een boodschapper van het goede, een drager van licht en liefde. Ik wilde de mannen met ontbloot bovenlijf vastleggen, zodat ze niet op uiterlijke bijzaken (zoals kleding) zouden worden beoordeeld."
Fotoserie 'Het goede en het schone' door Grietje Bouman
Wat betekenen regels en kaders?
Maar wat is 'goedheid'? Integriteit is geen statisch begrip. Het is onderhevig aan opvattingen in de samenleving en bij de wetgever en verandert door de tijd en context. De onderzoekslijn rondom integriteit van het kenniscentrum houdt zich met dit vraagstuk bezig. Onderzoeksleider Nanette Slagmolen legt uit: "Om richting te geven aan politiemedewerkers als het gaat om integer handelen of integer gedrag heeft de politie kaders geschetst die onder andere te vinden zijn in 'Beroepscode politie'. Integriteit is echter meer dan regels alleen, integriteit is niet volledig te vatten in regels. Regels en kaders kunnen de politiemens houvast bieden, maar om daadwerkelijk integer te kunnen handelen is het van belang dat een medewerker zelfreflectief kan zijn en daarmee zijn/haar moreel kompas aanspreekt." "Daarom richten we ons binnen de onderzoekslijn integriteit op vragen zoals: wat betekent integriteit voor de politiemens en de politieorganisatie anno 2022? Wat is het effect van kaders en regels op het gedrag van politiemensen of hoe hun gedrag wordt geïnterpreteerd? Zowel binnen de politieorganisatie als in de maatschappij. Zo kijken we in de volle breedte naar de betekenis van integriteit voor de politieorganisatie," vult onderzoeksleider Nikita Rombouts aan.
Verder dan de oppervlakte
Daar waar de onderzoekers kijken naar innerlijke processen van de mens en intermenselijke aspecten, wil Bouman deze manier van kijken graag oproepen met haar kunstwerk. "Ik daag mensen graag uit om verder te kijken dan de 'uiterlijke' schijn en écht de mens te zien. Door oordeelvrij te kunnen kijken, kun je pas bij de kern komen en zal het je wellicht verbazen wat je tegenkomt. Kunst kan helpen een thema te ervaren waar woorden soms niet voor te vinden zijn." Dat spreekt de onderzoekers aan. "Integriteit kent grijze gebieden waar een eenduidig antwoord op bijvoorbeeld de vraag 'hoe te handelen?' vaak niet zwart-wit en simpel te geven is. Ons streven is daarom om integriteit op diepere lagen te onderzoeken, waarbij de politiemens centraal staat", vertellen Slagmolen en Rombouts.
Praktijk, onderzoek en onderwijs
Het kenniscentrum en specifiek deze onderzoekslijn speelt in op onderzoeksvragen vanuit de praktijk, beleidsvorming en het onderwijs. Slagmolen: "We staan in nauw contact met veelal interne partners op strategisch, tactisch en operationeel niveau die zich in de praktijk met integriteitsvraagstukken bezighouden. Denk aan de Kwartiermaker op het gebied van integriteit en anti-corruptie, de afdelingen Veiligheid Integriteit en Klachten (VIK) en verschillende opleidingen aan de politieacademie." Dat contact met het onderwijs bestaat ook uit het geven van colleges, begeleiden van scriptiestudenten op dit thema en meedenken in het verder ontwikkelen van curricula. "Op deze wijze delen we inzichten uit onze onderzoeken en springen we in op kennisbehoefte waar nodig. Andersom is onderwijs voor ons belangrijk om actuele vraagstukken te kunnen monitoren, omdat we zo informatie uitwisselen met mensen uit de actuele praktijk", besluit Rombouts.
Meer informatie?
