Ik erger me vaak aan bekende Nederlanders die net doen of ze de gabber zijn van een bekende uit de onderwereld. Aan de niet eens zo heimelijke bewondering van journalisten voor een schilderijendief, die toch wel een ‘vakman’ is. Aan tv-programma’s waarin een fietsendief of inbreker de gelegenheid krijgt om vol trots te laten zien hoe hij zijn klusje flikt. Het is valse romantiek, een façade waarachthter veel ellende schuil gaat. Ik ga hier dus ook niet schrijven dat ik de mensen achter de illegale hennepkwekerij die kort geleden in mijn eenheid werd opgerold bewonder. De georganiseerde hennephandel is vaak verbonden met andere criminele organisaties die zich bezig houden met zaken als, mensenhandel, heling en afpersing. De organisaties achter hennepkwekerijen zorgen er bovendien voor dat een hele omgeving door het ‘makkelijke geld’ wordt gecorrumpeerd.
Maar ik moet bekennen dat toen ik daar als Officier van Dienst (OVD-P) stond, toch wel heel even onder de indruk raakte van hoe angstaanjagend professioneel ze hun werk hadden georganiseerd. Achter de hennepkwekerij zat een fluïde netwerk waaraan een groot aantal mensen los-vast verbonden waren. Mensen die alles wisten over de gewassen. Anderen die werden ingeschakeld voor een geavanceerd beveiligingssysteem. De elektricien die de lampen had geïnstalleerd verstond zijn vak. Alles in de organisatie was effectief ingericht. En alles was aangesloten op de lokale netwerken en omstandigheden.
Bijna onvermijdelijk drong de vraag zich op wat wij als politie er van konden leren. Ja, leren moet natuurlijk altijd, denk je wellicht. Alleen als je weet hoe criminelen werken, kan je ze effectief bestrijden. Maar ik bedoel het nu net even iets anders. Ik vroeg me af welke werkwijzen we van hen zouden kunnen overnemen om zelf effectiever worden. Moeten wij, als we de opsporing willen herijken, niet af van een inrichting van onze organisatie die gebaseerd is op vaste functies? Zouden we niet, net als die criminelen doen, freelancers met specialistische kennis in kunnen huren? Misschien kunnen we ook wel een beroep doen op vrijwilligers, met een baan in bijvoorbeeld de ICT of de bankensector om onze te helpen bij de bestrijding van cybercrime en financiële delicten. En kunnen ook wij niet onze manier van werken en organiseren veel meer aan de lokale context aanpassen?
Als ik met collega’s van politie en OM over de opsporing praat, hoor ik ze regelmatig zeggen: beter goed gejat, dan slecht bedacht. Ze bedoelen dan dat je gebruik moet maken van de ervaringen, initiatieven en experimenten die binnen de politie en het OM plaatsvinden. Ik stel voor dat we er nog een motto aan toevoegen: van criminelen mag je de goede ideeën stelen.
Weet je ook goede ideeën die we kunnen stelen van criminelen? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Margriet Algera
Reisleider Herijking Opsporing Midden Nederland
