Ik kan vaak zelf ook niet aan de verleiding ontkomen. Dan vertel ik aan een gezelschap collega's over mijn ervaringen als jonge wijkchef in Driebergen. Over hoe ik midden in de nacht achter een verdachte aanging die in de bosjes was gesprongen en hem arresteerde. Of ik vertel andere verhalen waaruit blijkt dat ook ik jarenlang heb gedaan wat veel van ons het 'ECHTE' politiewerk vinden. Ingrijpen bij uitgaansgeweld. Schouder aan schouder in een ME-peloton staan. Langs de weg verkeerscontroles uitvoeren…
Het is niet alleen uit ijdelheid dat ik dit soort verhalen vertel. Ik weet dat veel van mijn collega's vervolgens zullen denken: 'Dat is er een van ons. Zij weet wat het is om de rauwe kant van het politiewerk mee te maken.' Dus dat inmiddels oeroude verhaal over hoe ik als teamchef de arrestant in de boeien sloeg, is een manier om het ijs te breken en geaccepteerd te worden.
Hoe dit mechanisme werkt, zag ik pas nog toen twee collega's in hun nieuwe rechercheteam werden geïntroduceerd. De ene had een lange staat van dienst bij de politie en in allerlei functies, zoals we dat noemen, al heel wat blauwe broeken versleten. De ander was een briljant analist, een zij-instromer die voor ons werk van grote betekenis kan zijn. Maar je merkte meteen dat deze met meer reserve werd ontvangen.
Op zich is er niks tegen een gezond wij-gevoel. Een mens voelt zich nu eenmaal verbonden door gemeenschappelijke ervaringen. En voor agenten kan het vertrouwd voelen om een leidinggevende te hebben die uit ervaring weet wat zij dagelijks moeten doen. Maar toen ik zag hoe die ene collega een stuk makkelijker geaccepteerd werd dan die andere 'van buiten' overviel me een gevoel dat er toch iets niet helemaal goed zit in onze organisatie.
Die twijfel heeft alles te maken met de verandering die we als politie willen doormaken. We zijn als politie namelijk steeds meer andere dingen gaan doen om de wereld voor de burgers veiliger te maken. We maken grote stappen op het gebied van de bestrijding van cybercrime, werken meer dan vroeger samen met partners, kijken nadrukkelijker naar financiële constructies achter de criminele netwerken, enzovoort, enzovoort. Daar hebben we nog steeds ook het type diender bij nodig dat bij wijze van spreken 's nachts nog een blauwe pyjama draagt. Maar daarnaast vereist onze vernieuwende organisatie heel andere types. De jonge whizzkids, de geboren netwerkers, financieel experts, zij-instromende paradijsvogels en andere vreemde eenden in de bijt.
Daarom is het goed ons te realiseren dat een wij-gevoel ook te sterk kan zijn. Of beter: dat we moeten werken aan een nieuw wij-gevoel. Of dat lastig is? Het zal wel even duren voor deze cultuurdoorbraak is gerealiseerd. Maar het is niet moeilijk om nu al gewoon te beginnen. Bijvoorbeeld als nieuwe collega's zich voorstellen en je een zekere reserve voelt ten opzichte van nieuwkomers. Dat is dan een ideaal moment om de manier waarop we verschil maken in het welkom heten aan de orde te stellen.
Reacties? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Margriet Algera
Reisleider Toekomstbestendige Opsporing en Vervolging Midden Nederland
