Net als Charles Wiegant van het OM was ik natuurlijk ontzettend trots op de manier waarop de Nederlandse politie en justitie een heldenrol speelden bij het kapen van de internetsite Hansa. Terecht merkte mijn collega-columnist twee weken geleden op dat het een inzicht geeft in de opsporing van de toekomst. Dat is een toekomst waarin politie en justitie op high-tech gebied enorme sprongen voorwaarts heeft gemaakt. Waarin de opsporing zich richt op oorzaken, in plaats van dweilt met de kraan open. Waarin de nadruk is verlegd van het zoeken van boeven, naar het zoeken naar de plekken waar ze op het darknet transacties plegen (zoals de Hansa website). En een waarin effectief wordt samengewerkt met politie en justitie in andere landen, zoals in dit geval met die van Duitsland, Litouwen en de VS.
Maar de operatie was voor mij ook reden om na te denken over het geld waarmee de transacties werden uitgevoerd. Van een van de topverkopers op de Hansa site werden 1000 bitcoins in beslag genomen, nadat hij in Krimpen aan de IJssel werd gearresteerd. Omgerekend in euros is dat twee miljoen euro. Het drukte ons weer eens met de neus op het feit dat zogeheten ‘crypto-currency’ (gebaseerd op blockchain technologie) een zeer grote rol spelen in criminele transacties, of het nu om drugs, of bijvoorbeeld wapenhandel gaat.
De banken zijn al volop aan het nadenken over hun rol in een financieel stelsel waarin munten die op blockchain-technologie gebaseerd zijn, een grote rol spelen. Het aantal cryptomunten (varianten op de bitcoin zoals eterium, de e- gulden, de ripple en de litecoin ) neemt toe: inmiddels bijna 1000. Steeds meer ‘gewone burgers’ wagen een gokje, omdat de cryptomunten soms spectaculair in waarde stijgen (maar waarvan de koers ook kan instorten). Ook voor de belastingdienst zijn de nieuwe ontwikkelingen een hersenkraker. Wat betekent het voor ons fiscale stelsel?
Moeten wij als politie niet net zo hard gaan nadenken over de implicaties die de opkomst van de blockchain technologie voor ons werk heeft? Het gaat immers om miljarden euro’s die in de criminele economie heen en weer gaan. We zouden kunnen analyseren welke problemen dienen te worden overwonnen, én welke mogelijkheden die nieuwe ontwikkelingen ons bieden.
In mijn volgende column ga ik op deze vragen verder in. Ik denk ondertussen ook zelf hard na over de manier waarop we het noodzakelijke denkproces zouden kunnen organiseren. Misschien leent het zich wel naar een zogeheten fenomeenonderzoek van politie en justitie, zoals dat eerder is gedaan naar bijvoorbeeld de gokwereld.
Heeft u opvattingen over de implicaties van cryptocurrency op ons werk in de opsporing? Of betere ideeën voor het organiseren van het denkproces? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Frank Smilda
Sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie
Leessuggestie:
https://fd.nl/economie-politiek/1181590/bitcoin-is-reservemunt-van-de-onderwereld-geworden
