Lintopdrachten overslaan
Verdergaan naar hoofdinhoud

Francois Paul Mathieu Perrick 1916 - 1983

Francois Paul Mathieu Perrick, rooms-katholiek, geboren 25-2-1916 (Venlo)  overleden 17 september 1983 (Montélimar, Zuid-Frankrijk). Kind van Leonardus Hubertus, commies Nederlandse Spoorwegen, en Henriette Maria Alletta Wijnen. Gehuwd 28 december 1945 te Nijmegen met Anna Catharina Maria Braber (9 augustus 1919- 6 mei 2003). Kinderen: Twee zonen en drie dochters.

Frans Perrick werd onder de naam Prick op 25 februari 1916 in Venlo geboren en groeide op in Nijmegen in een rooms-katholieke omgeving. Na  het behalen van zijn gymnasiumdiploma in 1934 aan het katholieke Canisiuscollege, studeerde hij rechten aan de Nijmeegse Katholieke Universiteit. Vanaf augustus 1939 diende Perrick in het gemobiliseerde Nederlandse leger. Na de capitulatie rondde Perrick in november 1940 zijn studie af en trad als adjunct-inspecteur in dienst bij het Nijmeegse politiekorps. Na een kennismakingsperiode waarin hij verschillende afdelingen doorliep, werd hij ingedeeld bij de recherche. Op 1 december 1941 kreeg hij de leiding van deze afdeling. Om verzetsactiviteiten af te schermen stemde hij in september 1943 ermee in om een geïnfiltreerde handlanger van de Duitse Sicherheitsdienst (SD) te liquideren. De aanslag, waarbij een aantal rechercheurs betrokken was, mislukte. Een arrestatiegolf volgde. Vier rechercheurs vielen in handen van de bezetter en zouden de oorlog niet overleven. Perrick, die ook gezocht werd, dook onder. Als represaille werden zijn directe familieleden enige maanden gevangen gezet in concentratiekamp Vught.

Na de bevrijding hield Perrick zich in verschillende functies bezig met de politiezuivering. Zo was hij hoofd van de buitendienst der Politieke Opsporingsdienst (POD) en tussen 13 maart en 1 oktober 1945  hoofd van de sectie politie bij de militaire commissaris voor de provincie Gelderland. Vanaf april 1946 werd hij belast met het toezicht op de Politieke Recherche Afdeling (PRA) - opvolger van de POD -  in de drie zuidelijke provincies.

In 1947 keerde Perrick als hoofdinspecteur en waarnemend korpschef van Heerlen terug in de reguliere politiedienst. Hier manifesteerde zich wat hij zag als zijn ware missie: de verheffing van de Nederlandse politie op individueel en organisatorisch niveau. Een eerste taak was echter het herstel van het door de oorlog geschonden vertrouwen van de burger in de politie. Hiervoor richtte hij in Heerlen de politievereniging 'De Brug' op, die zich ten doel stelde de afstand tussen burger en politie te verkleinen door het financieel steunen of zelf organiseren van culturele activiteiten.

Teneinde de verkeersdiscipline te bevorderen - een maatschappelijk item na de bevrijding - begon Perrick een charmeoffensief. Zo richtte hij de eerste geüniformeerde vrouwelijke politiebrigade (VP) in Nederland op. Deze brigade zorgde voor jeugdverkeersonderricht maar concentreerde zich ook op de baldadige jeugd.

Wat betreft de verheffing van individuele politieman werden de eerste schreden gezet voor de oprichting van het Zuid Nederlands Instituut voor Gemeentepolitie opleiding te Heerlen dat in 1959  uiteindelijk het daglicht zou zien.

In 1954 werd Perrick korpschef van Nijmegen. Hier initieerde hij een korpsblad dat verspreid werd in openbare gelegenheden. Tevens organiseerde hij een algemeen toegankelijke lezingencyclus. Veel aandacht besteedde Perrick ook aan de uitstraling op straat. Zo was hij in 1961 betrokken bij de introductie van een nieuw politie-uniform.

In Nijmegen groeide Perrick uit tot een politieman met een nationale uitstraling, hetgeen gevoed werd door zijn voorzitterschap van de Landelijke Kring van Hoofdcommissarissen, zijn deelname aan de Landelijke Verkeerscommissie en niet in de laatste plaats door het hoofdredacteurschap van het Tijdschrift voor de Politie (1959-1976) op zich te nemen. Hij zorgde voor een onafhankelijke status en slaagde erin een aantal specialisten bij elkaar te brengen en een blad uit te geven waarin actuele, maar ook visionaire denkbeelden geëtaleerd werden die hun invloed hadden binnen de Nederlandse politiewereld. In zijn eigen publicaties pleitte Perrick voor de oprichting van een nationale politie volgens het uitgangspunt: gecentraliseerd beheer en gedecentraliseerde gezagsuitoefening. Een gekwalificeerde wetenschappelijke staf, een grote centraal geleide recherche-eenheid alsook een wetenschappelijk research programma en een centrale documentatie zou idealiter deel uitmaken van zo'n nieuwe politieorganisatie. De nieuwe structuur zou eveneens noodzakelijk zijn om te kunnen voorzien in geactualiseerd politieonderwijs.

Naast zijn visionaire ideeën bleef Perrick in weerwil van maatschappelijke veranderingen in de jaren zestig en zeventig in zijn persoonlijke omgang en opvattingen over leiderschap product van zijn katholiek paternalistische en academische vorming. Ook in de laatste jaren voor zijn pensioen volhardde hij in zijn uitgesproken autoritaire stijl van leiding geven, waarmee een kloof met vooral de jongere generatie zichtbaar werd. Nadat Perrick op 1 maart 1976 met pensioen ging,  bleef hij nog enige tijd als raadsadviseur verbonden aan het Ministerie van Justitie en tevens redactielid van het Tijdschrift voor de Politie. In 1983 overleed hij ten gevolge van een verkeersongeluk.

Tommy van Es

Publicaties Perrick:

-Verschillende publicaties in het Tijdschrift voor de Politie (1959-1982)
-F. Perrick, Naar een nieuw politiebestel. Een pleitnota. Arnhem: Gouda Quint, 1968.
-F. Perrick, Politie in Nederland. Een inleiding tot haar geschiedenis, organisatie en taak. Zwolle: Tjeenk Willink 1982.

Literatuur

-Maarten-Jan Dongelmans, Acht eeuwen politie in Nijmegen, Zutphen: Walburg Pers, 1993.
-Tommy van Es, Het einde der vanzelfsprekendheid, De culturele revolutie en openbare orde in Nijmegen 1966-1970, eindscriptie nieuwste geschiedenis, Eindscriptie Nieuwste Geschiedenis, Universiteit van Amsterdam, 1997.
-Tommy van Es, Perrick, Een autoritaire Nijmeegse korpschef past zich aan in een nieuwe tijd, in: Tijdschrift voor de Politie, jg. 75/nr. 4, 2013.
-Cyrille Fijnaut, Mr. F. Perrick: een intellectueel in politie-uniform. Naar een nieuw politiebestel, in: Het Tijdschrift voor de Politie – jg.75/nr.8/13
-Meershoek, G., "Frans Perrick: politieofficier tussen droom en daad", in Liedenbaum, C.M.B. c.s., "Politiewerk: tussen taak en uitvoering`, WLP, 2011.
-Guus Meershoek, De geschiedenis van de Nederlandse politie, De gemeentepolitie in een veranderende samenleving, Amsterdam: Boom, 2007.
-Guus Meershoek, Juffrouw van Velzen, in: Numage jaarboek 2014, Nijmegen: Numaga p.180-181. 
-dr. J.A.Schimmel & Joh. H. Eilander, De Nijmeegse politie 1810-1968, Nijmegen, 1968.