Onderwijs Afscheid van lector Pieter Tops: de man die ondermijning op de kaart zette Geschreven op dinsdag 8 juli 2025 Pieter Tops nam op vrijdag 4 juli afscheid als lector Politie en openbaar bestuur aan de Politieacademie. Hij was ook hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg. Bij zijn afscheid kreeg hij een koninklijke onderscheiding van burgemeester Theo Weterings van de gemeente Tilburg. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Pieter ontving het lintje voor zijn werk voor de universiteit en zijn grote inzet voor vele andere organisaties. Vanaf 2006 was Pieter zeven jaar lid van het bestuur van de Politieacademie. Hij hielp mee aan het oprichten van de sector Onderzoek en Kennis. In 2015 werd hij lector bij de Politieacademie. Ondermijning Ondermijning is een vorm van criminaliteit. Hierbij vervaagt de scheidslijn tussen de bovenwereld (legale wereld) en de onderwereld (criminele wereld). Criminelen maken misbruik van legale structuren, zoals bedrijven, vergunningen, woningen en diensten. Hiermee maken ze hun illegale activiteiten mogelijk en verbergen ze die. Dit heeft een ontwrichtende werking op de samenleving en tast de leefbaarheid aan. Tegelijk ondermijnt het het vertrouwen in de overheid. ‘Betrokken professional’ ‘Pieter was als collega een betrokken en eigenzinnige professional. Hij is scherp van geest en altijd bereid tot het goede gesprek. Dit vertelt Paul Moss, teamchef Kennis en Onderzoek. ‘Als lector heeft hij veel invloed gehad op hoe we tegen ondermijning aankijken. Ook binnen de politie, het openbaar bestuur én in het politieonderwijs.’ ‘Door Pieter kijken we binnen de Politieacademie met andere ogen naar de uitdagingen waar politie en bestuur voor staan. Zijn werk heeft geholpen bij het ontwikkelen van leerplannen en opleidingen. Hierdoor zijn onze politiemensen in de toekomst beter uitgerust om ondermijning te herkennen én tegen te gaan.’ ‘Onzichtbare zichtbaar gemaakt’ ‘Je ziet zijn werk niet alleen terug in boeken en artikelen. Je ziet het ook in de praktijk en het denken binnen het politieonderwijs. Ook in de samenwerking met het openbaar bestuur. Pieters verdienste als lector is dat hij het onzichtbare zichtbaar maakte. Hij hielp de politie en het bestuur beter en eerlijker te maken. Zijn werk blijft belangrijk voor de toekomst.’ In 2017 kreeg Pieter landelijke bekendheid na het schrijven van het boek ‘De achterkant van Nederland’. Hij schreef het boek samen met Jan Tromp, een journalist van de Volkskrant. In het boek gaf hij een schokkend beeld van de verbondenheid van de georganiseerde misdaad met de Nederlandse samenleving. ‘Ondermijning is niet meer een ver-van-mijn-bed-show’ ‘Pieter gaf een stem aan een onderwerp dat lange tijd onderbelicht bleef. Hij wist moeilijke vragen rondom ondermijning helder te maken.Hij zette deze niet alleen op de agenda van bestuurders en professionals. Hij wist dit ook vast te leggen in het politieonderwijs. Zijn werk heeft ervoor gezorgd dat studenten en professionals ondermijning niet langer zien als iets vaags of als een ver-van-mijn-bed-show. Het is nu een duidelijk, algemeen verschijnsel dat vraagt om scherpzinnigheid en lef’, vertelt Paul. Onderzoek naar misdaad en technologie De maatschappelijke gevolgen van georganiseerde misdaad en ondermijning bleven een belangrijke rol spelen in de onderzoeken van Pieter. Zijn belangstelling voor veiligheid ontstond in Rotterdam, na de moord op Pim Fortuyn. Vanaf 2022 verbond hij dat onderwerp met datawetenschap en kunstmatige intelligentie. Hij deed dit onder andere als bijzonder hoogleraar Ondermijningsstudies en Datawetenschap aan de Jheronimus Academy of Data Science (JADS). Pieter is ook al lang verbonden aan het ’Tijdschrift voor de politie’. Dit tijdschrift wil online en offline informeren en opiniëren door het bieden van praktische, toegankelijke en makkelijk te gebruiken vakinformatie. Tegelijk selecteert het relevant onderzoek, legt de resultaten uit en maakt deze helder voor de doelgroep. Het tijdschrift biedt ook een podium om vrijmoedig te spreken en meningen te uiten. Dit moedigt zo de discussie aan over veiligheid, vanuit de wens tot een betere politiepraktijk.