“Als je kijkt naar wat er gebeurt tijdens jaarwisselingen, spelen er drie dingen. Er is de problematiek rondom alcoholgebruik, zoals je dat ook ziet in uitgaansgebieden in het weekend. Daarnaast is er de gelegenheid om rottigheid uit te halen. Je ziet bijvoorbeeld dat er afrekeningen plaatsvinden: mensen die al ruzie met elkaar hadden en dat loopt nu uit de hand. Een rotje door de voordeur of een baksteen door de ruit. En als derde is er een traditie van vuur(werk) en lawaai. Dat is de hardnekkigste om aan te pakken.
Deze drie dingen vereisen een andere aanpak
Het verschilt per plaats. Wat namelijk opvallend is, is dat het vooral een probleem van autochtone Nederlanders is. Het is iets van (streng reformeerde) dorpen en volkswijken in grote steden. Daar zie je de hoogste cijfers van incidenten en overlast. Je moet dus echt kijken: wat is de problematiek in onze plaats? En daar je maatregelen op nemen.
Met de voorbereidingen moet je op tijd beginnen.
Voorheen was het zo dat alleen de politie actief was tijdens de jaarwisseling. Maar je moet juist samenwerken met alle partijen, dus ook gemeenten, jongerenwerkers en bewoners. Welke maatregelen zijn het meest geschikt in onze plaats? Proberen bepaalde tradities te doorbreken door bijvoorbeeld alternatieve vormen te promoten. En maatregelen nemen om bepaalde gelegenheden om rottigheid uit te halen, te voorkomen.
Er blijven echter hardnekkige plekken waar ze vasthouden aan hun manier van doen.
Het aantal incidenten met de jaarwisseling zal ook nooit helemaal 0 worden. We zagen wel dat op de plekken waar we drie jaar lang het onderzoek deden, dat het daar minder of niet meer uit de hand is gelopen. Juist door samenwerking, door op tijd met voorbereiding te beginnen, door alternatieven te bieden, door afspraken te maken.
Waarom hebben wij als Politieacademie onderzoek gedaan naar de jaarwisseling?
In eerste instantie vroeg men zich af waarom wij als Politieacademie onderzoek gingen doen naar de jaarwisseling. Als je de problematiek van jaarwisseling zo op een rijtje zet, zie je dat het helemaal niet normaal is. We hebben ook onderzoek gedaan naar de aanpak van de politie tijdens de jaarwisseling op specifieke plekken. Die specifieke plekken waren geselecteerd op hoe vaak er in de media incidenten gemeld zijn. Het onderzoek zette dus ook wel op de agenda dat de jaarwisseling, met alle incidenten, schade en geweld, een probleem was. De gedachte dat het 'erbij hoort' veranderde door dit onderzoek.
Hoort vuurwerk erbij?
Dat is nog steeds een discussie. Maar verbieden is geen oplossing, want heel veel vuurwerk is al illegaal. En toch is het er. Het heeft een enorme aantrekkingskracht. Zo hebben we nu een lappendeken aan maatregelen met vuurwerkvrije zones. Maar er zijn allerlei redenen om niet blij te zijn met vuurwerk. Het wordt steeds zwaarder en wordt als een wapen tegen hulpverleners ingezet. Het brengt dus onveiligheid."
Meer informatie
Het onderzoek ‘Hoezo rustig?! Een onderzoek naar het verloop van jaarwisselingen in Nederland’ is te vinden in onze mediatheek.
