Snelle en mobiele DNA-analyse op een plaats delict kan opsporingsonderzoek enorm versnellen, maar brengt ook risico’s met zich mee. Een nieuw beslismodel kan de politie en het Openbaar Ministerie helpen bij het besluit wel of geen gebruik te maken van snelle en mobiele DNA-analyse bij specifieke opsporingsonderzoeken. Het model is het resultaat van promotieonderzoek van Anna Mapes, werkzaam bij het lectoraat Forensisch Onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Politieacademie. Mapes promoveert op donderdag 30 november aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).
Snelle, mobiele DNA-analyse van sporen (Rapid DNA) is al jaren een ‘standaard’-procedure in de bekende misdaadserie CSI. De serie is duidelijk fictie, maar het is mogelijk een serieuze blik naar het toekomstig forensisch onderzoek.
Opsporing versnellen
Snelle en mobiele DNA-analyse op de plaats delict kan opsporingsonderzoek enorm versnellen, maar brengt ook risico’s met zich mee. De techniek is minder gevoelig, waardoor snelle analyse soms geen DNA-profiel oplevert, terwijl hetzelfde spoor in het lab wel tot een DNA-profiel had geleid. Succesvolle inzet van deze nieuwe technieken vereist daarom een analyse van de technische en juridische mogelijkheden en van het gedrag van forensisch rechercheurs op de plaats delict wanneer beslissingen genomen moeten worden over het gebruik ervan. Mapes onderzocht deze factoren en kwam daarmee tot een beslismodel voor politie en OM dat kan helpen bij het besluit wel of geen gebruik te maken van snelle en mobiele DNA-analyse bij specifieke opsporingsonderzoeken.
Mapes deed dossier- en literatuuronderzoek en observeerde daarnaast het gedrag van forensisch rechercheurs op een geënsceneerd plaats delict wanneer Rapid DNA-beslissingen genomen moeten worden. Haar resultaten laten zien dat een misdrijf sneller opgelost zou kunnen worden met snelle DNA-technieken. Maar tegelijkertijd selecteerden rechercheurs veel irrelevante en kansarme sporen, die niet kansrijk genoeg zijn voor analyse met de ongevoeligere, snelle techniek, en dat bemoeilijkt de opsporing.
Meerwaarde
Tot slot keek Mapes ook naar de juridische mogelijkheden om Rapid DNA uit te voeren op de plaats delict. Ze concludeert dat met de juiste juridische basis, goede kwaliteitscontroles en een goed beslismodel de inzet van snelle mobiele DNA-analyse van meerwaarde kan zijn voor het strafrechtsysteem. Het door haar ontwikkelde beslismodel biedt politie en OM handvatten voor een mogelijk succesvolle implementatie van deze technieken in de praktijk.
Award
Het promotieonderzoek maakte deel uit van het project ‘Beter opsporen met het lab op zak.’ Dit project behaalde vorig jaar de derde plek bij de prestigieuze RAAK award verkiezing voor praktijkgericht onderzoek.
Promotiedetails
Anna A. Mapes: Rapid DNA Technologies at the Crime Scene. ‘CSI’ Fiction Matching Reality. Promotoren zijn prof. dr. A.D. Kloosterman (NFI en UVA) en prof. dr. C.J. de Poot (VU, HvA en Politieacademie).
Download hier de samenvatting
Tijd en locatie
De promotie vindt plaats op donderdag 30 november om 16.00 uur. Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.
Meer informatie: a.a.mapes@hva.nl.
Lees hier een interview met Anna Mapes op Folia.nl
Team Onderzoek van de Politieacademie ontwikkelt kennis over de politie of de politiefunctie door het verrichten van praktijkgericht onderzoek. Daarnaast bouwt zij een netwerk van onderzoekers uit de eigen organisatie, de politiepraktijk en de wetenschappelijke wereld. Hiermee kan wetenschappelijk onderbouwde, politiespecifieke kennis worden gecreëerd en gedeeld ten behoeve van politiepraktijk en -onderwijs.
