Een techniek ontwikkelen en zorgen dat het daadwerkelijk kan worden toegepast in de opsporingspraktijk. Daar werkt lector Jaap Knotter aan in zijn gezamenlijke lectoraat aan de Politieacademie en Hogeschool Saxion. Op 24 mei sprak hij zijn lectorale rede 'Slim tuig: over CrimeTech in de opsporing' uit op de Politieacademie in Apeldoorn.
Technologie is niet meer weg te denken uit politiewerk. Van drones om gebieden uit te kammen tot de nieuwste snufjes om bloedsporen te analyseren. Nieuwe technieken helpen de politie met een snellere en efficiëntere opsporing. Maar hoe ontwikkel je niet alleen een prototype maar implementeer je het ook daadwerkelijk in de politiepraktijk? Daar focust het onderzoek van lector Technologies for Criminal Investigations Jaap Knotter zich op.
Sociaal wetenschappelijk én technisch onderzoek
De integratie van nieuwe technieken in de praktijk vraagt echter om sociaalwetenschappelijk én technisch onderzoek. "De Politieacademie staat bekend om vooral sociaal wetenschappelijk onderzoek, maar ik doe dus ook zeker technisch onderzoek", vertelt Knotter. "Maar waar het vaak bij technisch onderzoek stopt bij het ontwikkelen van een prototype, probeer ik ook daadwerkelijk de nieuwe techniek te vertalen naar de politiepraktijk. Dat is de kracht die ik haal uit enerzijds de verbinding met de politiepraktijk bij de Politieacademie en anderzijds de verbinding met de wetenschap en techniek bij Hogeschool Saxion." Hij zal vanuit verschillende invalshoeken de opsporing oppakken: "Met ons nieuwe, gezamenlijke lectoraat pakken we alle takken van de opsporing beet: de tactische opsporing, maar ook de specialistische en bijzondere opsporing. Denk daarbij aan digitale, financiële en heimelijke opsporing. We gaan ons bezighouden met vraagstukken in dit domein", aldus Knotter.
Nanotechnologie: de kleinste deeltjes
Vier onderzoekslijnen vormen de activiteiten van het lectoraat van Knotter de komende jaren. Ten eerste is dat remote sensing. Knotter: "We gebruiken kennis uit de nanotechnologie om bestaande detectie- of sensortechnieken te verbeteren en in te zetten bij opsporingstechnieken." Ook de tweede onderzoekslijn ligt in de nano-hoek. Die richt zich op het real time analyseren van de crime scene. "We nemen dus geen monsters meer mee naar het lab, maar analyseren de situatie ter plekke. Met allerlei lab on a chip-technieken en quantum dots. Bijvoorbeeld om te bepalen hoe oud een vingerafdruk is. Maar ook allerlei reguliere handelingen die normaal in het lab plaatsvinden wil ik ter plekke laten verrichten." Daarbij verschuift de focus van bewijsvoering naar indicatief onderzoek: in een zo vroeg mogelijk stadium richting geven aan het opsporingsproces, om dat gerichter en sneller vorm te geven. Om rechercheteams beter onderbouwde keuzes te laten maken in welke richting zij het onderzoek sturen.
Robotica voor meer capaciteit en veiligheid
De inzet van robotica, in de derde onderzoekslijn, moet een belangrijk verschil gaan maken bij de huidige capaciteitsproblemen waarmee het opsporingswerk te maken heeft. Vraagstukken worden niet alleen complexer en omvangrijker, het werkveld kampt ook met vergrijzing en uitstroom van professionals. Knotter: "We gebruiken nu vooral vliegende robotica, in de vorm van drones die kunnen zoeken naar drugslabs of stoffelijke overschotten. Doel is om ook rijdende robotica in te zetten. Dat arsenaal aan hulpmiddelen kan een stuk van de bewaking en scanning opvangen. Net als het betreden van een plaats delict, waarbij er risico's zijn voor rechercheurs of honden. Sensoren, zoals genoemd in de eerste lijn, worden dan ook weer ingezet bij drones of rijdende robots."
De vierde lijn zit op het vlak van data science: "Het real time uitlezen van data op bijvoorbeeld een plaats delict, maar ook de inzet van deep learning en AI-technieken voor het opsporen van verdachten of voor cold cases, waarbij ik graag de hulp van burgers inroep om mee te zoeken naar aanknopingspunten in cold cases", zegt Knotter.
CrimeTech in de opsporing
In zijn lectorale rede introduceert Jaap Knotter een nieuwe term: CrimeTech. Technologie voor de opsporing, de politiepraktijk dus: "Waar het bedrijfsleven vaak in high end varianten van techniek duikt, vind ik dat je ook een low end variant die iedere diender kan gebruiken soms moet maken. Zo kan een elektronische neus al relatief snel ingezet worden in de handhaving. Voor opsporingsdoeleinden is zo'n object al snel te groot en te zwaar in combinatie met een drone. En dus ontwikkelen voor die toepassing kleinere toepassingen. Vergelijk het met de iPhone 11, 12 of 13, die steeds geavanceerder is geworden."
Meer slagkracht via kennisdeling
Knotter noemt het noodzakelijk en zelfs cruciaal dat het opsporingswerk meer slagkracht krijgt. Niet alleen voor burgers. Ook voor instanties, privaat en publiek, die zich vanuit hun eigen expertise met opsporing bezig houden. En daarom zou hij graag onderzoeken of een overkoepelend kennisorgaan in het verlengde van óf samen met het recent opgerichte Centrum voor Veiligheid en Digitalisering mogelijk is. "We zien nu dat bijvoorbeeld de Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst, Defensie of de Koninklijke Marechaussee als losse entiteit iets ontwikkelen en kennis opbouwen, waarna die kennisdeling stopt. In opsporingsland niet meer op eilandjes blijven zitten, overal het wiel uitvinden. Er is zoveel kennis in Nederland. Die kunnen we optimaliseren en breed toepasbaar maken voor het opsporingswerk", concludeert Knotter.
Na zijn lectorale rede is Knotter geïnstalleerd als lector door Anka Mulder, voorzitter College van Bestuur (Hogeschool Saxion) en Pim Miltenburg, directeur van de Politieacademie.
Meer informatie
