Onderwijs VR-training voertuigenonderzoek nuttig voor NAVO-top Geschreven op maandag 30 juni 2025 Innovatief onderwijs waarmee de lesstof beter blijft hangen: dat is de insteek van Niek, docent in Ossendrecht. Hij geeft inmiddels zo’n drie jaar les aan de Politieacademie. En hij stond aan de basis van de virtual reality*-module ‘voertuigonderzoek’. ‘We zijn maar met een klein team. We zijn altijd op zoek naar manieren om verschillende vormen van onderwijs aan te bieden. De VR-module voertuigonderzoek is één van die vormen. Het helpt ons ook om de werkdruk te verlichten en biedt studenten meer trainingsuren’, legt Niek uit. Virtual Reality *Virtual reality (VR) is een computertechniek die een digitale wereld maakt die echt lijkt. Met speciale apparaten, zoals een VR-bril, kun je rondkijken in deze wereld en dingen doen alsof je er echt bent. Je ziet een driedimensionale (3D) omgeving die je het gevoel geeft dat je in een andere wereld bent. De VR-trainingen op de Politieacademie sluiten zo goed aan op de politiepraktijk dat zij steeds vaker worden toegepast. De Politieacademie loopt er wereldwijd mee voorop. Niek is docent voor verschillende opleidingen binnen het vakgebied Bewaken, beveiligen en interventies. Hieronder vallen de opleidingen tot explosievenverkenner, persoonsbeveiliger en persoonsbegeleider. ‘Het onderdeel voertuigonderzoek bestaat uit een theorie- en een praktijkgedeelte. Voor het praktijkgedeelte bouwen we altijd een casus compleet na. Dat kost veel tijd en vraagt om mensen en middelen. Soms ben je meer tijd kwijt aan het opzetten van het scenario, dan aan de uitvoering zelf.’ De VR-module als waardevolle trainingstool ‘Daarom bedachten we de basis van deze VR-module. We wilden het onderwerp voertuigonderzoek beter op de kaart zetten. Het gaat hier om het controleren van een voertuig op onder andere explosieven. Het idee ontstond na een demonstratie die team Virtueel Trainen gaf in Ossendrecht. Uiteindelijk bleek dat bijna niemand binnen het specialistisch onderwijs de volledige mogelijkheden van virtual reality benut. We besloten toen deze technologie helemaal te omarmen. Samen met het team Virtueel Trainen en het team Productontwikkeling, is deze module ontwikkeld.’ Team Virtueel Trainen is een apart team binnen de Dienst Informatievoorziening. Dit team richt zich op ‘gamification’ (het gebruiken van gametechnieken en spelelementen in een niet-game omgeving). Ook richt het zich op immersieve technologie (techniek die een gesimuleerde ervaring creëert die door de gebruiker als echt wordt ervaren, zoals virtual reality - VR). Het team bestaat uit gameontwerpers en -ontwikkelaars. Giny Verschoor leidt dit team dat in de tussentijd al dertig verschillende VR-modules heeft gemaakt. ‘We zijn altijd op zoek naar nieuwe ideeën voor het onderwijs’, vertelt ze. Verloop voertuigonderzoek ‘Uit die samenwerking rolde een product dat we daarna zijn gaan toetsen en goedkeuren binnen verschillende opleidingen’, vertelt Niek. ‘Dit gebeurde eind 2022, begin 2023. Inmiddels is de module bijzonder nuttig gebleken voor de training van medewerkers die bij de NAVO-top zijn ingezet. Bij zo'n groot evenement zijn er talloze vervoersbewegingen, en dan is een extra middel zoals een VR-training, ideaal. Deze VR-module vervangt trouwens niet de theorie- en praktijkonderdelen; het is echt een extra trainingsmogelijkheid.’ ‘De module heeft een aantal interactieve oefeningen die ingaan op de theorie. Je leert bepaalde gevaarlijke situaties herkennen en hoe je daarop moet reageren. Na die interactieve oefeningen kun je de casus starten. Je ziet dan eerst de instructies op het scherm. Als je je daarna omdraait, zie je het voertuig dat bij de casus hoort. Daarna pas je de aangeleerde procedure toe.’ (Om veiligheidsredenen wordt niet uitgelegd wat die procedure inhoudt, maar het voertuig wordt in principe van voor naar achter en van boven naar beneden gecontroleerd). ‘Zonder de inzet van enthousiaste docenten, was dit nooit gelukt’ ‘Bij voertuigonderzoek begon alles met het enthousiast maken van de docenten over nieuwe technologie’, legt Giny uit. ‘Samen met hen zijn we aan de slag gegaan. Het team liep mee met lessen, deed onderzoek en zette deze kennis om in een gamedesign. Samen met de docenten werd de module stapsgewijs aangepast en ontwikkeld. Zo zorgden we voor een realistisch en geschikt scenario.’ ‘Ook de praktische kant vergaten we niet. In dit geval moest er zelfs wifi geregeld worden in de sportzaal van Ossendrecht. Zonder de inzet van enthousiaste docenten zoals Niek en zijn collega’s was dit nooit gelukt. Een mooi voorbeeld van hoe onderwijs, innovatie en techniek samenkomen voor beter politieonderwijs.’ Van voertuigonderzoek naar een ‘bomlab’ ‘Sinds de start is de VR-module al drie keer aangepast’, vertelt Niek. ‘We houden nieuwe technologische ontwikkelingen goed in de gaten en passen deze ook toe in ons onderwijs. Zelf draai ik ook nog mee in de operatie. Tijdens de NAVO-top bijvoorbeeld, werkte ik als teamleider CBRN-Explosievenveiligheid (TEV). Naast deze VR-module hebben we ook andere modules ontwikkeld, zoals het ‘bomlab’.’ ‘Via de bomlab-module kunnen studenten op een veilige manier een realistisch nagemaakt bomlaboratorium betreden. Ze krijgen hier door middel van informatieve pop ups te zien waar ze op moeten letten én wat wel en niet te doen in een echt bomlab. Deze module bestaat pas een maand’, legt Niek uit. ‘Ook binnen de forensische opleidingen bleek behoefte te bestaan aan dit soort lesmethoden.’ ‘Waarom VR zo belangrijk is? Mensen leren op verschillende manieren, en ik vind het essentieel dat we in het lesgeven ook variëren. Door VR blijft de lesstof beter hangen. Je kunt het bovendien afstemmen op de individuele student. Het is eigenlijk heel mooi onderwijs op maat.’