Lintopdrachten overslaan
Verdergaan naar hoofdinhoud

Wat zou jij dan doen?

Plaatsingsdatum:

Laatste update: 26-4-2017 10:12

Stel je eens voor dat je geen 'professional' bent die praat over 'de relatie tot de burger'. Maar een vader of een moeder van een dochter van rond de 14, die denkt te mailen met een leeftijdgenoot. Jij hebt de indruk dat de identiteit van de afzender vals is. Je argwaan wordt pas echt groot als er rozen en chocolade worden gestuurd. Want welke jongen van haar leeftijd doet dat? Je komt erachter dat die mailtjes inderdaad niet van een verliefde tiener zijn, maar van een man op middelbare leeftijd. En erger: het blijkt van een man die niet zo lang geleden uit een Tbs-inrichting is vrijgelaten.

Natuurlijk ga je naar de politie. Kunnen die de man niet een forse waarschuwing geven, zodat het stopt? Kunnen ze die… niet nog liever meteen weer opsluiten? Als professional kan je misschien wel uitleggen waarom de politie niet meteen alles uit de kast trekt. De politie moet prioriteiten stellen. Verkrachtingen, geweld, en ernstige bedreigingen noemen wij professionals 'prio's'. Het sturen van mailtjes, rozen en chocola niet. Ook niet als dat gedaan wordt door een Tbs'er aan een meisje van 14.

Maar blijf je nog even voorstellen dat je een vader of een moeder bent. Van die verhalen over prio's begrijp je niets, je bent alleen maar bang dat je dochter iets overkomt, en jij hebt (terecht of onterecht) het gevoel dat politie en justitie niets doen. Dus trek jij wel alles uit de kast en gebruikt de middelen die de moderne digitale burger ter beschikking heeft: je roept via Facebook en Whatsapp mensen op om te helpen zoeken naar de verblijfplaats. Misschien, zo hoop je, kan je met de wisdom en de power van de crowd ervoor zorgen dat die man ophoudt jouw dochter en andere meisjes lastig te vallen. Je krijgt honderden reacties. Niet van de politie overigens. Iemand vraagt of je geen foto van de verdachte hebt. Je denkt als vader of moeder zal ik niet inderdaad…

Als het goed is, gaat de professional in je nu sputteren. Zomaar foto's op internet zetten? Dat mogen wij als politie en OM toch ook niet? Niet elke Tbs'er vormt een gevaar. Waar gaan we heen als we elkaar zo in het openbaar gaan beschuldigen? Enzovoort. Enzovoort. Maar je weet ook dat burgers al zolang als de mensheid bestaat zelf gaan opsporen als ze het slachtoffer zijn van onrecht, of als ze zelf, of hun goederen, bedreigd worden. En dat je dat zelf misschien ook zou doen als er een man, Tbs'er of niet, achter jouw dochter van 14 aanzat.

Het enige verschil is, hoop ik, dat je zou weten, wat wel en niet mag. Dat je dus niet zomaar foto's mag verspreiden van een vermeende 'pedo'. Dat je je dus moet houden aan de regels van de rechtsstaat. Een goede kans overigens, dat je je desondanks machteloos zal voelen. De wet is uiterst summier over de rol die je mag spelen als burger. Je mag iemand aanhouden die je op heterdaad betrapt, dat is het wel. Je zou ook weten, dat je, zoals enige tijd geleden in Brabant gebeurde, niet een sneeuwschep mag meenemen en voor eigen rechter mag spelen. Je weet bovendien dat zware mishandeling wel een 'prio' is, en dat dat er een forse gevangenisstraf op staat.

Over de afwegingen in die specifieke Brabantse zaak die door politie en justitie zijn gemaakt, weet ik te weinig om er afgewogen over te oordelen. Maar wat ik wel weet is dat, als we de Opsporing willen herijken, we veel beter rekening moeten rekening gaan houden met de rol van burgers. Door de opkomst van sociale media, maar ook van betaalbare tracking-technologie waarmee je kunt zien waar jouw fiets, auto, of kind zich bevindt, is de opkomst van het verschijnsel van de amateur-opspoorder onstuitbaar geworden. Dat betekent dat we na moeten nadenken over de vraag of de wetten en regels wel up to date zijn. En ook over hoe we de burgers de middelen kunnen geven om ze te helpen hun rol als opspoorder optimaal en binnen de regels van de rechtsstaat te vervullen. Samen met onderzoeker Arnaut de Vries ben ik daarom betrokken met het ontwikkelen van een app die ze daarbij helpt.. Met daarin instructies hoe je snel en professioneel stappen kan zetten als je zelf dingen kan uitzetten, én met een duidelijke 'disclaimer' waarin staat wat wel en niet mag. Heb je zelf ideeën? Ik ontvang ze graag op kwaliteitopsporing@politie.nl !

Het is een bescheiden begin van de revolutie die ons in de opsporing te wachten staat.

Columnist van dienst: Frank Smilda
Sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie

Reageren? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl 

 

Trefwoorden