Laat ik beginnen met het goede nieuws: we gaan met 11 proeftuinen aan de slag. Stuk voor stuk op basis van doorwrochte plannen. Het zijn geen plannen uit de studeerkamer. Want de proeftuinen zijn bedacht en ontwikkeld door professionals uit de eenheden van de politie en de arrondissementen van het OM. Dus door collega’s die dagelijks bij de praktijk van de opsporing zijn betrokken. De focus ligt op de veiligheidsproblemen waarmee ze in de (regionale) praktijk worden geconfronteerd. Ik twijfel er niet aan dat de experimenten straks inzicht geven in hoe we veel meer en effectiever gebruik kunnen maken van de potenties van big data en burgeropsporing. Net als de vorige proeftuinen al veel mooie resultaten opleverden.
Toch wil ik bij de lancering van de nieuwe proeftuinen voor een potentieel gevaar waarschuwen. En dat is dat we straks veel tijd in relatief kleine experimenten steken die uiteindelijk te weinig worden uitgerold. Om een vergelijking met de auto-industrie te maken: dat we een paar prototypes maken die daarna niet of nauwelijks in productie worden genomen.
Uit de Ontwikkelagenda Opsporing van politie en Openbaar Ministerie die eind vorig jaar verscheen blijkt gelukkig dat dit probleem wel wordt erkend. Daarin staat dat er een transitiestrategie moet zijn. Onderdelen daarvan zijn onder andere dat collega’s elkaar vaker feedback geven en er sessies komen waarin collega’s bij elkaar in de keuken kijken.
Toch zal er meer moeten gebeuren om de inzichten die de experimenten uit de proeftuinen gaan opleveren de komende jaren optimaal te benutten. Je mag er namelijk niet vanuit gaan dat succesvolle proeftuinen automatisch worden overgenomen. We kennen allemaal het Not Invented Here- Syndroom, het idee dat wat elders is bedacht per definitie minder goed is dan wat uit de eigen koker komt. Een van de argumenten die dan bijvoorbeeld worden aangevoerd is dat een succesvol project een ander deel van het land, niet zomaar in de eigen regio toepasbaar is. Nog vaker worden ideeën van anderen simpelweg genegeerd.
De grote uitdaging voor de komende jaren wordt daarom om de transitie, waarover in de Ontwikkelagenda Opsporing wordt geschreven, echt handen en voeten te gaan geven. En wel in de hele opsporing! De eerste stap die we moeten nemen is dat we een gezamenlijke leerstrategie ontwikkelen.
Hoe zorgen we ervoor dat we echt bereid en in staat zijn om met en van elkaar te leren? De finale stap is dan vervolgens dat we de nieuwe ideeën en inzichten in daden omzetten.
Reageren? Mail naar: kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Charles Wiegant
Hoofdofficier CVOM en programmadirecteur Toekomstbestendig Opsporen en Vervolgen van het Openbaar Ministerie
Leestip: De Ontwikkelagenda Opsporing: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/12/06/ek-halfjaarlijks-bericht-bijlage-8-2
