Laat ik me eerst even voorstellen: mijn naam is Margriet Algera. Sinds oktober 2016 is mijn functie Reisleider Herijking Opsporing Midden Nederland. Ik ben de enige politievrouw die op een functie zit waarvan ze de naam zelf heeft bedacht. Ik had me ook programmaleider mogen noemen, of iets anders dat mijn collega's bekend in de oren klinkt. Maar dat wilde ik niet omdat ik ervan overtuigd ben dat we bij de vernieuwing van de opsporing ons juist op onbekend terrein moeten geven, moeten ophouden in de ons bekende 'hokjes' te denken. Ik wil daarom ook geen programma leiden met blauwdrukken en geoperationaliseerde doelstellingen. Mijn motto is voorlopig: kijken, ontdekken en vooral verwonderen. Op deze plek zal ik jullie als columnist van dienst meevoeren op mijn ontdekkingsreizen.
Deze keer laat ik zien dat de weg naar het onbekende vlak bij huis kan liggen. Ik zal een verhaal vertellen dat veel mensen in de opsporing dagelijks meemaken en waarvan u zich als lezer misschien zelfs zullen afvragen: wat is hier nu zo bijzonder aan?. Het gaat om een woningoverval op een alleenstaande man die veel geld in zijn slaapkamer had verstopt. Een verhaal dat zo in een detective had kunnen worden verwerkt. Het spoor leidde uiteindelijk naar een prostituee die de man regelmatig bezocht en aan wie hij over het verborgen geld had verteld. En naar haar vriend die de bejaarde man met een bivakmuts overviel. Keurig opgelost toch?
Er is helaas één grote maar in het verhaal. En dat is dat er onnodig veel tijd en middelen zijn gebruikt om de zaak af te ronden, die we ook hadden kunnen gebruiken voor andere zaken. De reden was dat het onderzoek breed werd opgezet, waarbij familie, vrienden en buren werd betrokken. Relatief laat is begonnen met het onderzoek naar de prostituee.
Wat me dan enorm verwonderd is dat er niet stil wordt gestaan bij de vraag hoe we dat een volgende keer kunnen voorkomen. Daarmee beweer ik niet dat we als politie en OM nooit leren. Ik hoef wat dat betreft alleen maar te wijzen op alles wat er gebeurde na de Schiedammer Parkmoord. Een goede kans dat de neiging om ook dit onderzoek breed op te zetten, mede zijn oorsprong vond in de vrees het verwijt te krijgen met een tunnelvisie te werken. Maar de lessen die we slecht leren zijn de dingen die niet in de gebruikelijke manier van werken passen. Een zo'n voor ons ongebruikelijke suggestie van de commissie Posthumus (die de werkwijze na de Schiedammer Parkmoord onderzocht) was het organiseren van tegenspraak. De kracht van het voorstel is dat er wijsheid van buiten de organisatie en buiten de bestaande hiërarchie wordt gezocht. Het was in die zin een breuk met onze bestaande organisatieprincipes. Tegenspraak implementeren is daardoor meteen ook heel lastig en het verbaast me helaas niet als ik hoor deze suggestie van de commissie Posthumus alweer ter discussie wordt gesteld.
Het gaat erom dat je niet voor de makkelijkste weg kiest. Het betekent je losmaken van de hectiek van alle dag. Jezelf na het afronden van een zaak kritisch te bevragen. De tijd nemen voor reflectie. Het gaat wat mij betreft ook om het principe van tegenspraak, naar aanleiding van deze case van mensen binnen de organisatie. Durven we open naar elkaar te luisteren zodat we nog beter in staat zijn ons werk voor de burgers te doen? Het is uiteindelijk die niet zo makkelijke weg die ons bij de vernieuwing van de opsporing verder helpt.
Columnist van dienst: Margriet Algera
Reisleider Herijking Opsporing Midden Nederland
Reageren? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
