In mijn vorige column formuleerde ik het nog wat voorzichtigjes. Ik wilde met jullie, al die mensen die zich verbonden voelen met de opsporing, gaan onderzoeken wat de ‘implicaties’ van blockchaintechnologie (voor een eenvoudige uitleg) voor ons werk zouden zijn. Maar na de bijeenkomst die ik enkele weken geleden in de Haagse Ridderzaal bezocht, durf ik de voorspelling aan dat we voor een revolutie staan. Op die bijeenkomst, georganiseerd door het ministerie van economische zaken en internetondernemer Rutger van Zuidam, vergeleek Prins Constantijn de fase waarin we ons nu bevinden met die van de opkomst van het internet aan het begin van de jaren negentig. Slechts heel weinig mensen hadden toen een idee wat deze revolutie voor de samenleving en dus ook voor het politiewerk zou betekenen.
In de Ridderzaal zaten deelnemers uit zo ongeveer alle maatschappelijke sectoren van de samenleving. De rode draad was dat de blockchaintechnologie hun sector de komende decennia radicaal gaat veranderen, of beter: al volop aan het veranderen is. Over de betekenis van de op de blockchain gebaseerde Bitcoins (en de meer dan 1000 andere cryptemunten) is al veel gezegd en geschreven. De cryptomunten zijn nog lang niet uit-ontwikkeld, maar wel is al duidelijk dat de bankenwereld zoals we die kennen straks niet meer bestaat. Het is nu mogelijk om met een cryptomunt kosteloos geld over te maken vanaf je computer in Nieuw-Zeeland naar bijvoorbeeld Finland. Geen bank die nog hoge commissies kan opstrijken. De onderliggende technologie zorgt ervoor dat overbodige bureaucratie en kosten vermeden kunnen worden. De blockchain organiseert en faciliteert transacties tussen ‘trusted parties’ die rechtstreeks transacties met elkaar verrichten.
Op de bijeenkomst in de Ridderzaal voelde het bij elke presentatie alsof ik door kijkgaten naar stukjes van de toekomst keek. Door het ene kijkgat zag ik hoe onze grote pensioenverzekeraars zich met de blockchaintechnologie richten op de markt van de ZZP’ers. Door een andere hoe een digitaal patiëntendossier nieuwe stijl wordt opgezet, één waarin je als patiënt zelf de beschikking hebt over alle medische dossiers en zelf beslist met wie je die deelt (in plaats van dat de zorgaanbieders het kennismonopolie hebben). Door weer een ander zag ik hoe digitale marktplaatsen en internetwinkels aan de vooravond staan van alweer grote ontwikkelingen. En overal zag je hoe dezelfde vragen een rol speelde. Hoe richt je een systeem in dat snel is, de kosten beperkt, en waarin de deelnemers aan (schakels van) de blockchain elkaar kunnen vertrouwen?
Maar wat betekent de blockchainrevolutie voor het werk van de politie? De bijeenkomst was de aftrap van een groot aantal projecten waarin de mogelijkheden van de blockchain worden geëxploreerd. Komend voorjaar krijgt het meest aansprekende project een geldprijs die aan de verdere ontwikkeling kan worden besteed. Wij gaan daarbij aan de slag met twee onderzoeksinitiatieven. Het eerste is hoe we met de nieuwe technologie als politie kunnen helpen met het ontwikkelen van technologie die bijvoorbeeld digitale marktplaatsen veiliger kunnen maken. Hoe zorg je ervoor dat je er zeker van kan zijn dat de aanbieder is, wie hij is, of niet toch een anonieme oplichter of heler? Als we die technologie weten te ontwikkelen, zouden we daarmee de digitale marktplaatsen en de kopers een grote dienst bewijzen en heel veel criminaliteit voorkomen.
Bij het tweede project gaan we exploreren hoe de blockchain gebruikt kan worden bij het verzamelen van bewijs. Ik hoef niet te vertellen hoeveel tijd en bewijs door alle procedures, verschillende betrokken organisaties verloren gaat, zeker als het om grensoverschrijdende criminaliteit gaat. Is er geen technologie te ontwikkelen waar je burgers bijvoorbeeld snel en betrouwbaar de resultaten van hun opsporing kunnen delen? Is er in de blockchain geen manier om snel, veilig en verantwoord informatie te delen?
Ik som hiermee lang niet alle vragen op die ik kan stellen. Dat is onmogelijk. Het fascinerende van deze technologie is namelijk dat je je niet eens kan voorstellen welke vragen het gaat oproepen. Net als aan de vooravond van de internetrevolutie.
Reageren? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl
Columnist van dienst: Frank Smilda
Sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie
Meer over de bijeenkomst in De Ridderzaal vind je op: https://www.dutchdigitaldelta.nl/blockchain/coalitie-op-de-blockchain-future-of-trust-summit-2017
