From the pain come the dream
From the dream come the vision
From the vision come the people
From the people come the power
From this power come the change
Peter Gabriel
In: Fourteen Black Paintings
De opsporing: Recepten om uit de puree te raken
Bij collega's uit de opsporing hoor je wel eens de verzuchting dat we geneigd zijn onszelf in de put te praten. Onze grootste critici worden als gasten op onze bijeenkomsten uitgenodigd, klagen ze. En met enige regelmaat schijven we kritische rapporten (of laten die schrijven) die in de media vervolgens breed worden uitgemeten. Ik kan me daarom voorstellen dat er collega's zijn die niet meteen staan te juichen als ze horen over de 'terugkijksessies' waarmee we nu mee experimenteren in onze strijd voor een betere opsporing. Kort geleden was ik bijvoorbeeld op zo'n bijeenkomst van het Limburgse district Parkstad en er werden inderdaad harde noten gekraakt.
Toch geloof ik in zelfkritiek. Voor een echte verandering heb je een groot gevoel van urgentie nodig. We kunnen de opsporing niet verbeteren zonder onder ogen te zien dat er fouten worden gemaakt. Zonder ons te realiseren dat we het vertrouwen van de samenleving verliezen als we niet veel effectiever gaan werken dan we nu doen. Op een manier dus waarbij slachtoffers meer gebaat zijn.
Maar het gevoel voor urgentie alleen, is niet voldoende. Wij moeten ook de overtuiging hebben dat we de kracht hebben om onze manier van werken te veranderen. Ik vind daarom de methode die tijdens de terugkijksessies wordt gebruikt zo interessant. Die is vergelijkbaar met het boek 'Recepten om in de puree te raken' dat theoloog, psychotherapeut en kunstenaar Bruno-Paul de Roeck schreef. In dat boek worden oefeningen beschreven waarin patiënten als (ervarings-)deskundigen bij uitstek mogen beschrijven hoe ze in de problemen komen. Dat moeten ze in de tweede persoon en gebiedende wijs doen, als in een echt kookboek dus. De filosofie achter de aanpak is dat als je kan bedenken hoe je in de problemen komt, het ook mogelijk is om zelf wegen te vinden om er weer uit te komen.
Dus: Wat moet je doen als je het aantal woninginbraken en overvallen niet wil verlagen? Op welke manier verminderen we onze slagkracht? Hoe voorkom je het boeken van betekenisvolle resultaten voor de burger? De collega's in Parkstad-Limburg hadden in een mum van tijd een receptenboek vol. Hier een paar heel herkenbare:
- Draag zaken snel over aan een collega die nog niet bij onderzoek betrokken was.
- Benoem niemand tot eigenaar van het probleem.
- Werk zonder plan. Werk routinematig.
- Bouw schotten tussen de afdelingen die met een probleem of zaak bezig zijn.
- Focus je eenzijdig op strafvervolging en niet op het blijvend oplossen van criminaliteitsoplossing.
- Focus je op incidenten, vergeet de context.
- Werk niet, of in elk geval slecht, samen met ketenpartners en anderen,. Leer niet van ons handelen, doe niet aan monitoring, of feedback.
Wie deze recepten leest, realiseert zich meteen dat verbetering van de opsporing binnen handbereik ligt. Door wel bij elke zaak een eigenaar te benoemen bijvoorbeeld. Door wel op de context te werken. Door alleen zaken over te dragen als dat echt nodig is. De recepten om uit de puree te raken schreven ze in Parkstad kortom net zo makkelijk weg.
Als je zelf mooie recepten hebt om uit de puree te raken mail ze dan naar mij: kwaliteit@opsporing.nl
Columnist van dienst: Wim van Amerongen
Programmadirecteur Herijking Opsporing
