Lintopdrachten overslaan
Verdergaan naar hoofdinhoud

Boston, Reddit

Plaatsingsdatum:

Laatste update: 26-1-2017 10:52

Je hebt momenten dat de werkelijkheid het overneemt van de verbeelding. Dat ervoer ik in 2013, op de dag van de aanslag tijdens de marathon van Boston. Ik legde met mijn coauteur Arnout de Vries van het TNO de laatste hand aan een hoofdstuk waarin we ingingen op de rol die mediaplatforms kunnen spelen in de opsporing. We keken tussen het schrijven door met afschuw naar de beelden op televisie. Maar al snel was er nog iets anders dat ons opviel.

We zijn al bijna sinds de oprichting een fan van het sociale platform Reddit. In ons boek Social Media. Het Nieuwe DNA besteden we er aandacht aan. Het is een platform waar burgers en deskundigen elkaar ontmoeten. Het heeft zich sinds 2005 ontwikkeld tot een spontaan en autonoom functionerend kennisnetwerk, ook op het terrein van de opsporing. Op de dag van de aanslag in Boston ging het op Reddit werkelijk helemaal los, zo merkten we al snel. De politie werd overstroomd met tips en aanwijzingen die hielpen de daders snel te pakken en op verschillende fora werden beelden en theorieën uitgewisseld over wie de daders zouden zijn.

Later is er veel kritiek geweest op de rol van Reddit. Op het net verschenen namelijk ook de namen en adresgegevens van mensen die niets met de aanslag te maken hadden. Het gevaar van massahysterie ligt op de loer, aldus de critici. Maar tegenover dat risico staat het enorme potentieel van de kennis en waarnemingen van de massa. Van mensen die zich betrokken toonden omdat ze vonden dat zoiets in hun stad niet mocht gebeuren.

De vraag is niet of de sociale media een grotere rol in de opsporing gaan spelen. Burgers en journalisten zullen zich niet laten tegenhouden, zeker als het om schokkende misdrijven gaat. We hebben als burgers bijna allemaal een smartphone en de meesten van ons zijn permanent via een platform verbonden met de wereld. De vraag is wel wat wij als professionals in de opsporing daarmee gaan doen.

Op deze plek schreef mijn collega-columnist Wim van Amerongen al over de ervaringen met door de politie opgezette WhatsApp-groepen en de mogelijkheden die dat de opsporing biedt. Dat is nog maar het begin van een vernieuwingsbeweging, zo schreef hij terecht. We moeten op zoek naar manieren om de kennis van de massa te gaan gebruiken, werken aan een Opsporing Verzocht 3.0. Onze toegevoegde waarde als professionals is dat we manieren ontwikkelen om al die zo gegenereerde kennis te verwerken.

We moeten ons daarbij realiseren dat onze rol is veranderd nu we onze monopoliepositie bij de opsporing kwijt aan het raken zijn. Dat we een rol krijgen in het garanderen dat met verdachten en bewijsmateriaal zorgvuldig en integer wordt omgegaan, dat we pal staan voor de rechtstaat. Want een massale boevenjacht mag natuurlijk nooit ontaarden in een heksenjacht. En ja, dan nog zal het wel eens mis gaan, net als in Boston. Maar gaat het in de 'traditionele' opsporing dan nooit mis? Dat is dan toch ook geen reden daar dan maar helemaal mee op te houden? Het is dan aanleiding om lessen te trekken om zo ons werk nog beter te kunnen doen.

Columnist van dienst: Frank Smilda
Sectorhoofd Dienst Regionale Informatie Organisatie

 Reageren? Mail naar kwaliteitopsporing@politie.nl

Trefwoorden
Frank Smilda