Het diensthoofd van de regionale recherche Oost-Nederland Aart Garssen meldde zich met zijn dienst als eerste aan voor een nieuw initiatief in de opsporing: de peer review. Garssen vertelt waarom hij zo enthousiast is over de peer review en wat hij er zelf van heeft geleerd.
Van buitenaf kijken
“Het mooie van een peer review is dat het gebruik maakt van het gegeven dat je van buitenaf andere dingen ziet dan van binnenuit,” vertel Garssen. Daarom werd hij opdrachtgever voor een bezoek van zes peer reviewers aan zijn dienst. Welke dingen zagen zij die ze zelf ontgingen? Met die vraag ging een team onder leiding van Otto Adang en Nicolien Kop (lectoren aan de politieacademie) en o.a. enkele collega’s en recherchekundigen aan de slag.
Het effect voorop stellen
Garssen: “Een heel nuttig commentaar ging over de manier waarop we in onze stuurgroep de werkvoorbereiding bij grote onderzoeken deden. Het viel de peers op dat in de projectvoorstellen niet eerst uiteen wordt gezet wat het effect van onze acties moet zijn. In de documenten ging het meteen over mogelijke interventie.” Daarmee kwam een fundamenteel punt op tafel. “Want als politie hebben we inderdaad de neiging eerst in actie te willen komen. We formuleren als doelen zaken als: de aanpak van Criminele Samenwerkingsverbanden (CSV’s), of het aantal miljoenen aan crimineel vermogen dat in beslag worden genomen. Maar uiteindelijk gaat het om criminele fenomenen en het ondermijnde karakter daarvan wat je wilt bestrijden. Dat denken in termen van outcome, in plaats van output vereist dat je samen met je partners nadenkt over de doelen.”
De kracht van de peer review: niet normatief
De kracht van de peer review is niet alleen de blik van de buitenstaander. “Een cruciale factor is dat het niet normatief is in de zin van: iets is goed en fout. Het mooie is dat je met een andere professional in gesprek gaat over hoe je dingen doet. Die stelt je de vragen die je wellicht jezelf niet zou stellen. De kunst is om samen in verwondering te kijken hoe dingen gebeuren en na te denken wat er verbeterd kan worden. De peer reviews werken daardoor beter dan een gewone evaluatie. Vaak ga je, zeker na een kritische evaluatie, in het defensief. “Je hebt de neiging om vanuit weerstand te ontkennen of excuses te zoeken.”
Lessen naar aanleiding van de Nijmeegse 4-daagse
Garssen had goede ervaringen met deze methoden van werken in de tijd dat hij als algemeen commandant verantwoordelijk was voor het politieoptreden tijdens de Nijmeegse 4-daagse. “Dan heb ik het bepaald niet alleen over de wandeltocht, maar vooral over de feesten. Zeven dagen lang gaan die tot in de ochtend door. In totaal trekt het spektakel 2 miljoen bezoekers.” Otto Adang was ook daar de grote aanjager van het gebruik van de peer review.
Garssen: “We hadden in Nijmegen al veel ervaring met dit evenement en toch leverden de peer reviews eyeopeners op. Een reactie van een collega die meeliep was bijvoorbeeld: ‘Je hebt het hele proces onder controle. Maar zijn jullie voldoende voorbereid op calamiteiten?’ We zijn naar aanleiding van die vraag het ‘opschalen’ veel beter gaan organiseren. Peer reviews leveren, omgekeerd, ook voor de reviewers winst op. Ik ben zelf bijvoorbeeld mee gaan kijken tijdens de TT in Assen. Dat kijkje in de keuken was echt heel leerzaam. ”
Nuttig voor de opsporing
“Ik weet zeker dat de peer review minstens zo bruikbaar is voor de mensen die zich met opsporing bezig houden,” zegt Garssen. “Dat blijkt al uit het enthousiasme van mijn collega-chefs van de eenheden. Al zes hebben zich aangemeld bij Otto Adang en Nicolien Kop.” Garssen denkt dat de peer review een goed middel is om als politie Nederland naar een eenheid te groeien. “Bij de bouw van de Nationale politie leidde ik in de werkgroep Werkvoorbereiding. Samen hebben we opgeschreven hoe die voorbereiding er uit zou moeten zien. Maar je ziet toch al snel verschillen ontstaan. Daar zijn vaak begrijpelijke redenen voor. Maar soms vraag je je wel eens af: waarom doen we het niet gewoon zoals we het samen hadden bedacht? De peer review is een goede gelegenheid die vraag te stellen. Verder groeit eenheid ook doordat je de goede dingen die je bij andere eenheden ziet, gaat overnemen. In die zin draagt de peer review, waarin je elkaar dus collegiaal bevraagt, bij aan een Nationale Politie waarin professionals in een lerende organisatie naar elkaar toegroeien.”
