Christiaan Jacobus van Ledden Hulsebosch 1877 - 1952

​Christiaan van Ledden Hulsebosch werd geboren in Amsterdam. Hij was de zoon van Marius Lodewijk Quirin van Ledden Hulsebosch, apotheker en inspecteur van de volksgezondheid, en Jansje Gerardina Koek.  Hij trouwde op 17 december 1903 met Nora Manikus. Uit dit huwelijk werden twee zoons en een dochter geboren. Van Ledden Hulsebosch ging na het gymnasium farmacie studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna studeerde hij criminologische scheikunde en natuurkunde in Lausanne, Berlijn, Dresden en Wenen.

Tot 1910 dreef hij de apotheek van zijn vader waar hij een laboratorium begon waar hij onderzoeken verrichtte voor de industrie, particulieren en justitie. In 1914 stichtte hij de eerste school voor wetenschappelijk politieonderzoek. Van 1916 tot 1942 was hij wetenschappelijk adviseur bij de opsporingsdienst van de Amsterdamse politie. In 1919 richtte het Korps Rijksveldwacht zijn eigen opleidingsschool op en Van Ledden Hulsebosch ging ook hier lesgeven als politie expert voor dactyloscopie. In 1923 werd hij privaatdocent bij de juridische faculteit van de Universiteit van Amsterdam.

De school van Van Ledden Hulsebosch werd een centrum van wetenschappelijk criminologisch onderzoek in Nederland. Hij was de eerste die gebruik maakte van ultraviolette straling bij het politieonderzoek en verwierf grote bekendheid op het gebied van documenten onderzoek. Van Ledden Hulsebosch ontwikkelde een procedé waarmee hij inkt van papier kon verwijderen en in sommige gevallen wist hij verbrand papier zo te restaureren dat het weer leesbaar werd.

Tot het einde van de negentiende eeuw werden misdrijven opgelost doordat de dader of op heterdaad betrapt werd of na zijn aanhouding een bekentenis aflegde. In de praktijk werden sporen op een plaats delict vaak over het hoofd gezien of zelfs door de politie ter plaatse vertrapt. De criminalistiek of wetenschappelijke speurkunst, waarbij de plaats van het misdrijf nauwkeurig werd onderzocht  en de gevonden bewijsstukken en sporen werden veilig gesteld voor verder onderzoek in het laboratorium, vond slechts langzaam ingang. Pioniers op dit gebied waren Marius van Ledden Hulsebosch, de vader van,  Dr. W.F. Hesselink, directeur van de Keuringsdienst van Waren in Arnhem, Dr. J.P.L. Hulst, arts te Leiden en Dr. W. Froentjes, chemicus te Groningen. Hun motto was: 'Onderzoek eerst alle dingen en maak dàn pas uwe gevolgtrekkingen!'

In 1929 werd in Lausanne de Academie Internationale de Criminalistique opgericht. Van Ledden Hulsebosch was één van de oprichters en de eerste voorzitter.  De academie stelde zich tot doel de criminalistische wetenschappen te bevorderen  en  nieuwe denkbeelden en praktijkervaringen uit te wisselen. De leden waren allen wetenschappers op het gebied van scheikunde, geneeskunde en techniek. Bovendien waren zij specialisten op een bepaald vakgebied van de criminalistiek zoals schotwonden, vergiftiging, dactyloscopie en vervalsingen.

Van Ledden Hulsebosch was, zoals ook de andere politiedeskundigen, een echte 'allesweter' die zelfstandig opereerde in zijn eigen laboratorium. Sommige van zijn onderzoekstechnieken worden heden ten dage, door ervaringen en vooruitgang in de wetenschap, als onbetrouwbaar beschouwd. In zijn autobiografische boek 'Veertig jaren speurderswerk' (1945), doet hij verslag over zijn werk, dat veel geruchtmakende zaken omvatte, waarbij de nadruk lag op de bestudering van  de zogenaamde stille getuigen bij misdrijven.

Van Ledden Hulsebosch verzamelde voorwerpen, foto's en documenten van opsporingszaken waarbij hij betrokken was. Deze criminologische verzameling diende als instructie verzameling bij zijn cursussen in de wetenschappelijke speurkunst. Hij nam het voortouw om een Nederlands Politiemuseum op te richten met deze verzameling als basis. Toen dat niet lukte wegens 'geringe medewerking van den geheelen politiestand hier te lande', werd de verzameling overgedragen aan de  Amsterdamse politie. In 1981 werd het Nederlands Politiemuseum opgericht waar de verzameling van Van Ledden Hulsebosch onderdak vond.

Sjan Drost

Belangrijkste bronnen:
Jos Breukers:  De Magiër van de Nieuwendijk 2003.
Snelders, H.A.M.:  'Van Ledden Hulsebosch' in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1985.