Lintopdrachten overslaan
Verdergaan naar hoofdinhoud

Lector Annika Smit: Veiligheidsopgave potentieel gewelddadig

Plaatsingsdatum:  

Laatste update: 22-12-2022 12:07


Voor Blauw, vakblad voor alle professionals bij de Nederlandse politie, schrijven de lectoren van de Politieacademie columns over uiteenlopende onderwerpen. In het septembernummer de column van Guus Meershoek, lector Politiegeschiedenis.

Veiligheidsopgave potentieel gewelddadig

De politie dient de samenleving, maar waar is zij precies (goed) voor? Overal hoor ik, zowel binnen als buiten de politie, dat zij er is om de samenleving veiliger te maken. Omdat bij vanzelfsprekendheden het gevaar van klakkeloos volgen op de loer ligt, is het tijd om veiligheid als doel na tien jaar één politie eens te toetsen. Ik doe dit met een gedachtenexperiment.

Stel je een veilige wereld voor. Dit is puur hypothetisch, maar laten we er even van uitgaan dat er geen (dreiging van) fysiek en verbaal geweld meer is. Is dat de samenleving waar we naar streven? Ik geloof het zeker niet. Deze samenleving is niets waard, als dat tegelijkertijd zou inhouden dat we als mensen zonder contact eenzaam onze dagen moeten slijten. Dat zou nog veel gewelddadiger zijn – en geeft te denken.

Moedig

Meer dan veiligheid willen mensen betekenisvol contact met elkaar. In een veilige wereld kan ook niemand meer moedig zijn. Want moed verdwijnt op het moment dat er niets (wezenlijks) meer op het spel staat. Zo wordt de mens de kans ontnomen om deze deugd uit het moreel kompas te tonen. Leven we dan eigenlijk nog wel?

Liever leef ik in een onveiligere wereld waarin mensen elkaar liefdevol bijstaan wanneer iemand (helaas) getroffen wordt door geweld. Ik denk dat ik hierin niet de enige ben; en empirisch onderzoek* wijst dit ook uit. Al komt het met de dreiging van geweld, men gaat voor de belofte van liefdevol contact. Daar hebben we als mensen veel voor over. Ons leven? Wanneer we heel moedig zijn wel, ja.

Riskante opgave

Omdat de uiterste doorvoering ervan niet per se een mooi perspectief biedt en zelfs tot een afschrikwekkend beeld kan leiden, vormt veiligheid een riskante centrale opgave. Dit vraagt van de politie en van politiemensen om los te kunnen komen van het veiligheidsperspectief. En misschien klinkt het niet stoer, maar betekenisvol contact tussen mensen is van wezenlijker belang dan veiligheid. Dit inzicht noopt om geweld niet zomaar blind (met alle geweld) te willen voorkomen en bestrijden, maar om ook af en toe stil te staan. Om te reflecteren en beter in te voelen waar onze gevoeligheid voor geweld eigenlijk vandaan komt, waar het zijn oorsprong vindt. Dat is volgens mij in liefde. Liefde voor de mens. Grote opgave voor politie(mensen) is om hierin niet gewelddadig op te treden.

* Zie Graeber & Wengrow, 2021, The dawn of everything, p. 20.​

​​Reageren? Mail naar annika.smit@politieacademie.nl​

Trefwoorden