Voor Blauw, vakblad voor alle professionals bij de Nederlandse politie, schrijven de lectoren van de Politieacademie columns over uiteenlopende onderwerpen. In het decembernummer de column van Jaap Knotter, lector Technische en Specialistische Opsporing.
Hospitality gedachte
Wetenschapsdragers, zoals getuigen en verdachten, zijn bij een gepleegd delict zeer waardevol voor de politie. Ze bezitten immers cruciale informatie. De aangifte- en verhoorkamers in een gemiddeld politiebureau nodigen echter niet uit om in een ontspannen sfeer te vertellen over wat je hebt gezien of wat er is gebeurd. Zou dat niet anders kunnen? Wetenschappelijk onderzoek leert ons dat getuigen de gang naar een politiebureau in het algemeen en het gebruik van de huidige ‘kamers’ in het bijzonder, als zeer stressvol ervaren. En stress heeft een negatieve werking op het geheugen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat getuigen – en in het verlengde hiervan ook verdachten – zich meer op hun gemak voelen tijdens een verhoor?
Kijk naar de commerciële wereld, waar volop gebruik wordt gemaakt van ‘belevingstechnieken’ om ons (koop)gedrag positief te beïnvloeden. Vanuit de hospitality (gastvrijheid) gedachte gebruikt men kleur-, geluid- en geurstrategieën om je als klant in de juiste stemming te brengen, waardoor je de aangeboden diensten of producten maximaal kunt beleven en ervaren. Je ziet deze zienswijze in alle sectoren terug. Zo doen hotels, resorts of hippe campings er alles aan om je in de juiste vakantiestemming te brengen. Dit gebeurt ook bij een museumbezoek of tijdens het shoppen in een leuke winkelstad. Zelfs op plekken waar je het absoluut niet verwacht, worden vrolijke kleuren aangebracht en is op de achtergrond liefdevolle muziek te horen, waardoor zelfs parkeergarages diep onder de grond je als bezoeker positief proberen te stemmen.
Wat kan de politie hiervan leren? Kan die ‘hospitality gedachte’ ook toegepast worden in de aangifte- en verhoorkamers, om zo stress te reduceren en de verklaringsbereidheid tijdens een verhoor te vergroten? Een groep studenten van Hogeschool Saxion heeft onder begeleiding van een projectgroep van wetenschappers en vakspecialisten geprobeerd dit te onderzoeken. In de catacomben van de Politieacademie werden verhoorkamers ingericht met verschillende kleur-, geur- en geluidsindelingen.
De eerste onderzoeksbevindingen zijn veelbelovend te noemen. Het leert ons dat de fysieke omgeving een (positieve) invloed kan hebben op stressreductie. Met simpele (fysieke) aanpassingen van een verhoorkamer, kan wellicht het rendement van getuigen- of verdachtenverhoor worden vergroot. Technische innovaties hoeven niet altijd ingewikkeld te zijn.
