“Dit is het probleem en dit is de oplossing, maar hoe krijg ik mijn mensen mee?” Met deze vraag in zijn achterhoofd stapt Marco Bouwmeester (AVIM) donderdag 4 april de tweede sessie van de training Verandermanagement binnen. Een dag later denkt hij er anders over: “Je moet eigenlijk makkelijker denken. Ik zat al met de oplossing in mijn hoofd en vulde alles zelf in. Dat moet ik loslaten. Vroeger was je de baas en zei je wat medewerkers moesten doen, maar dat is achterhaald. Je doet het nu met zijn allen en dat is juist een kracht.”
Bewegelijk
De samenleving van nu is een stuk minder overzichtelijk geworden. Veranderingen gaan snel en zijn niet altijd te voorspellen. De wereld is VUCA, zoals trainers Bastien Jansen en Franc Haverkort het noemen: Volatile (bewegelijk), Uncertain (onzeker), Complex en Ambiguous (vaag). En toch moet je als politie meebewegen met en anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen. Dat vraagt om ander leiderschap, een die meer is gericht op samenwerking dan op (van bovenaf) sturen. “Je moet veranderen met je mensen in plaats van je mensen willen veranderen”, vat Jansen het samen.
In de training, bestaande uit vier sessies van drie dagdelen en individuele coaching, leren deelnemers hoe ze een teamcultuur kunnen creëren die is gericht op samenwerking, betrokkenheid, creativiteit, (werk)plezier en het benutten van elkaars kennis en potentieel. Pas dan krijg je mensen werkelijk in beweging. Ze krijgen daarvoor diverse methoden en aanpakken aangereikt. Iedere deelnemer brengt een eigen praktijkcasus in, een veranderingsthema dat hij of zij wil aanpakken.
Deelnemer Samuel Blenk (docent Politieacademie) vindt die combinatie tussen theorie en praktijk waardevol: “Je kunt zelf ook wel samenwerkingsmodellen vinden in de literatuur, maar je leert nu om die ook echt toe te passen. Het draait steeds om verkennen, verdiepen en vertalen.”
Vertragen
1,2, 3 doen. Erin springen en oplossen. Dat is een aanpak die veel teamchefs herkennen. Tijdens de training leren ze de kunst van het vertragen. Besteed bijvoorbeeld tijd aan verkennen: wat is het probleem en wat willen we eigenlijk?
Om dat te ervaren krijgen de deelnemers in groepjes een knutselopdracht: verbeeld de ideale versie van jouw werkomgeving. Het draait minder om het knutselen en meer om het samen doen, licht Bastien Jansen naderhand toe. “We willen mensen dwingen vraagstukken heel concreet te maken. Door samen te knutselen praat je erover waarom je dingen op een bepaalde manier doet en hoe je het eigenlijk zou willen.”
Dat vertragen vinden sommigen even wennen. Ze hebben hun praktijkinterventie al helemaal uitgetekend en zouden zo aan de slag willen. Ze moeten leren om het proces in plaats van zichzelf centraal te stellen. “Het beste idee op papier hoeft in de praktijk niet het beste idee te zijn als mensen er niet achter staan”, houdt Jansen de teamchefs voor. “Dus faciliteer de ideeënvorming van anderen. Daarmee kom je ook uit de actie. Je gaat vertragen om later te kunnen versnellen.”
Geïnspireerd
Leren met en van elkaar is een belangrijke basis van de training. De deelnemers ervaren al doende een bepaalde aanpak en reflecteren er daarna samen op. Het gaat erom dat deelnemers zich bewust worden van hun eigen gedrag en rol, leggen Jansen en Haverkort naderhand uit. “We geven geen recepten of trucs. Want a fool with a tool is still a fool.”
Stilstaan bij eigen gedrag, dat is wat André Hoenkamp aanspreekt in de training. Als innovatiecoördinator bij de Dienst Regionale Recherche (Midden Nederland) kent hij al een beetje het klappen van de zweep, maar hij leert hier diverse nieuwe dingen. “Wat ik hier vooral haal, zijn werkvormen en reflectie. Ik werk twee praktijkcasussen uit. In de ene staan cyclisch werken en lerend vermogen van scrumteams centraal. Daarnaast ben ik bezig met de vraag hoe het Bureau Inzet Coördinatie (BIC) zo gecoördineerd en efficiënt mogelijk kan werken. Door deze sessie werd ik me bewust van de vraag wie eigenlijk onze stakeholders zijn. Dat moeten we eerst in beeld hebben.”
Ook Marco Bouwmeester gaat weer geïnspireerd terug naar zijn werk. “Teamleden de ruimte bieden om te groeien en stimuleren om ideeën te ontwikkelen - die kijk op leiderschap spreekt me aan. Je gaat echt inzien wat het resultaat is. Als mensen hun eigen idee mogen uitwerken en anderen geven daar feedback op, kun je tot veel betere oplossingen komen.”
