"Heb je even tijd? We willen iets met je bespreken," was de vraag waarmee politiestudenten Nikki en Salih docent Eveline Batelaan van de Politieacademie in Den Haag benaderden. Nikki en Salih vinden dat er tijdens de politieopleiding meer aandacht mag zijn voor diversiteit en inclusie. "Het komt nog regelmatig voor dat studenten en docenten hun mening of overtuiging uitspreken zonder daarbij ruimte te laten of geven voor een andere mening of overtuiging. Dit maakt dat wij ons niet altijd gehoord voelen en soms ons gevoel of onze mening inslikken".
Drie bijeenkomsten over diversiteit
"Ik schrok van het signaal en wilde er iets mee", vertelt docent Eveline Batelaan. " Tegelijkertijd wilde ik recht doen aan de moed en het initiatief van Nikki en Salih om dit moeilijke en kwetsbare thema bespreekbaar te maken. We hebben daarom samen nagedacht over de manier waarop we hier vorm aan wilden geven. Ik heb de regie volledig bij Nikki en Salih gelaten, maar ze wel de veiligheid en het vertrouwen geboden hier samen met hen verantwoordelijk voor te zijn. Diversiteit is natuurlijk veel breder dan culturele diversiteit alleen, maar op basis van de wensen van de klas is ervoor gekozen drie bijeenkomsten over culturele diversiteit te organiseren. Hierin zijn de Marokkaanse, Turkse en Surinaamse cultuur besproken."
Samen met het Netwerk Divers Vakmanschap
Bij de voorbereiding en totstandkoming van de bijeenkomsten is het landelijk Netwerk Divers Vakmanschap (NDV) betrokken. Dit netwerk bestaat uit ruim 800 collega's verdeeld over de eenheden binnen de politie, met kennis van en ervaring met verschillende culturen en leefstijlen. Teamleider NDV van de eenheid Den Haag, Mohamed Ouadai, verzorgde tijdens één van drie bijeenkomsten een gastles over de Marokkaanse cultuur. "Het was een leuke en waardevolle les", vertelt hij. "Een mooi en krachtig voorbeeld hoe docenten en studenten samen leren hoe om te gaan met verschillen en dat diversiteit een kracht is".
Wat hoopten de studenten te bereiken
Student Salih pleit ervoor om diversiteit en inclusie meer aandacht te geven tijdens de politieopleiding. Hij is van mening dat de Politieacademie studenten beter kan voorbereiden op het gebied van diversiteit. Niet even kort het thema aanraken, maar je voor langere tijd vastbijten in verschillende culturen en leefstijlen. "Diversiteit en kennis van culturen en leefstijlen is alles in ons werk", vult student Nikki aan. "Als je naar buiten stapt, heb je direct met diversiteit te maken. Je komt in aanraking met zoveel verschillende mensen. Wil je iets bereiken dan moet je wel kennis van zaken hebben. Het is daarbij voor alle partijen belangrijk om elkaars intentie, belangen en behoeften bespreekbaar te maken. En elkaar hierbij echt te zien en te luisteren. Zodat er ruimte kan ontstaan voor wederzijds begrip."
Op de vraag of de drie bijeenkomsten hiertoe hebben bijgedragen geven Nikki en Salih aan dat elke investering helpt, maar dat dit natuurlijk slechts één initiatief voor één klas is. De evaluatie van de bijeenkomsten laat zien dat de studenten de bijeenkomsten erg nuttig en noodzakelijk vonden. Ook kwam de wens naar voren om meer informatie te krijgen over de LHBTIQ+ community. "We hebben gehoord dat Divers Vakmanschap in het vernieuwde Basis Politieonderwijs als een rode draad door alle opdrachten heenloopt. Dat geeft ons hoop dat het niet afhankelijk blijft van initiatieven zoals deze."
Divers Vakmanschap in PO21
In het vernieuwde Basis Politieonderwijs PO21 worden studenten in leerteams begeleid en ondersteund door docenten, praktijkbegeleiders en trajectbegeleiders die samenwerken in begeleidingsteams. Het opleiden van nieuwe collega's is hiermee een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Politieacademie, de eenheden en OBT. "Naast het aanreiken van kennis en vaardigheden is een belangrijke taak voor docenten en begeleiders om nieuwe collega's te begeleiden in de ontwikkeling van hun professionele beroepsidentiteit waaronder Divers Vakmanschap valt", vertelt Ben Regeer, practor van het practoraat Divers Vakmanschap binnen de Politieacademie. "Een beroepsidentiteit die onze collega's in staat stelt 'goed politiewerk' uit te voeren op een manier die past bij henzelf, bij de organisatie en bij wat de steeds complexer wordende en superdiverse maatschappij van hen vraagt."
Aan het begin van iedere opdracht oriënteren studenten zich daarom vanuit een nieuwsgierige en onderzoekende houding op de opdracht vanuit drie perspectieven: de organisatie, de maatschappij en met een reflectieve blik vanuit zichzelf. De opbrengst verwerken ze in hun actieplan voor die opdracht. Voor Divers Vakmanschap zou dit concreet kunnen betekenen dat studenten bijvoorbeeld in gesprek gaan met een collega van het Indisch Moluks Netwerk politie, op zoek naar andere zienswijzen en achtergronden bij een thema.
Meer aandacht voor de pedagogische rol van docenten en begeleiders
Docenten en begeleiders zijn voor studenten het eerste contact met de politieorganisatie. Zij vervullen daarmee een cruciale rol in het bieden van een veilige en inclusieve leer- en werkomgeving waarin iedereen gelijkwaardig is, welkom is en ertoe doet. Naast het aanreiken en ontwikkelen van leerinhoud en didactiek, vraagt dit van docenten en begeleiders bewustwording en wellicht ontwikkeling van hun pedagogische rol.
"Iedereen, dus ook de politieagent, heeft recht op een eigen mening, maar daarbij tegelijkertijd de professionele verantwoordelijkheid om neutraliteit uit te stralen", vertelt Ben Regeer. "Ruimte laten als meningen en overtuigingen schuren en daarin de dialoog begeleiden, vraagt zelfkennis en sensitiviteit. Bewustwording van het feit dat het uiten van jouw eigen mening er misschien wel voor zorgt dat de ander zijn mening niet meer durft te uiten. Ruimte laten voor eenieder, maar begrenzen als het kwetsend of wellicht strafbaar wordt. Studenten ondersteunen bij hun reflectie over hoe hun mening of overtuiging zich verhoudt tot wat de organisatie en/of de maatschappij van hen vraagt of verwacht. Dit vraagt een continue ontwikkeling van de professionele beroepsidentiteit van studenten, docenten, begeleiders en leidinggevenden."
Rol van het practoraat Divers Vakmanschap
Om het Basis Politieonderwijs te adviseren en ondersteunen op het gebied van divers vakmanschap en inclusie is per mei 2021 het practoraat Divers Vakmanschap gestart. Het practoraat Divers Vakmanschap richt zich op drie soorten activiteiten: inspireren, verbinden en onderzoeken. Initiatieven zoals die van politiestudenten Nikki en Salih vertegenwoordigen deze activiteiten.
Ben Regeer: "Door dit initiatief zichtbaarheid te geven inspireert dit hopelijk andere studenten en docenten. Het zorgt voor verbinding; tussen de studenten onderling, tussen studenten en docenten, tussen de Politieacademie en het Netwerk Divers Vakmanschap, tussen de Politieacademie Den Haag en het practoraat. Daarnaast is het een prachtig voorbeeld van praktisch onderzoek doen. Door met elkaar in gesprek te gaan over de aanleiding leren we van en met elkaar en onderzoeken we samen onze dagelijkse onderwijspraktijk. We hoeven hierbij niet altijd te wachten op onderzoeksresultaten, conclusies en/of aanbevelingen, maar we kunnen direct samen afspraken maken en beslissen het morgen een beetje beter te doen."
