Eind 2016 heeft de Raad voor de rechtshandhaving een inspectieonderzoek verricht naar de kwaliteit van het politieonderwijs in Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba, ook wel de BES-eilanden genoemd). Hierbij is gekeken naar de tweejarige opleiding (niveau 3) en de eenjarige opleiding (niveau 4). De Raad heeft bij het onderzoek gebruik gemaakt van het waarderingskader van de Inspectie voor Veiligheid en Justitie, waarbij maatwerk is gemaakt voor de Caribische context.
Rob Appelhof, projectleider initieel onderwijs in Caribisch Nederland, en Inge la Grange, onderwijskundige/toetskundige, vertellen over het onderwijs op de BES-eilanden en het inspectieonderzoek.
Aanpassing van onderwijs
Sinds 2011 verzorgt de Politieacademie onderwijs op de Caribische eilanden. ‘De basis voor het onderwijs is PO 2002, waarbij elke leeropdracht en examen is aangepast aan de Caribische situatie,’ vertelt Rob. ‘De eindtermen zijn hetzelfde als bij de Politieacademie hier in Nederland, alleen de manier van onderwijs geven is aangepast. De problematiek is daar heel anders. Op de BES-eilanden hebben ze bijvoorbeeld veel vaker te maken met mensenhandel en illegaliteit, waarbij documentanalyse dus belangrijk is. Daarnaast is er op de eilanden een aparte organisatie die verkeersongevallen afhandelt, dat wordt helemaal niet door de politie gedaan. Dus dat zit dan niet in het onderwijs. Maar je moet ook denken aan cultuuraspecten, die daar echt anders zijn. Een korpschef spreek je niet zomaar aan. En wegkijken als je aangesproken wordt, is daar juist een teken van respect. De eilanden zijn klein, mensen kennen elkaar bijna allemaal. Het is dus heel goed mogelijk dat je een familielid staande moet houden, hoe reageer je dan? Met de korpschefs bespreken we regelmatig welke onderwerpen we eventueel moeten verdiepen en welke onderwerpen minder relevant zijn.’
Inge vult aan: ‘Er is daar een heel intensieve samenwerking tussen politie en kustwacht. Dus zitten er ook meer nautische vaardigheden in het onderwijs. En we hebben alle onderwijsmiddelen aangepast aan de situatie daar. Dus foto’s en filmpjes van de eilanden zelf, dit zorgt voor herkenning en sluit veel beter aan bij de studenten. Ook werken we samen met allerlei partners ter plekke, die bij ons weer als gastdocent betrokken zijn.’
Waardering
Docenten van de Politieacademie verzorgen samen met lokale docenten daar het onderwijs. Rob: ‘Deze combinatie werkt heel goed. Studenten en korpsen zijn erg tevreden, de docenten worden goed beoordeeld. Dat verdient echt een compliment, zonder goede docenten ben je namelijk nergens! De studenttevredenheidsmetingen zijn ook erg goed. Opvallend is dat studenten in de Cariben meer tevreden zijn over het onderwijs op school dan over de praktijk, terwijl dit bij de studenten van de Politieacademie in Nederland precies andersom is. Er is veel waardering voor het onderwijs en de waarde van de diploma’s. We leiden lokale examinatoren op, begeleid door docenten van de Politieacademie. We kiezen voor vaste praktijkcoaches, die ook in de klassen zitten. De afstemming tussen school en de praktijk is echt verbeterd. Nu zijn we op het punt beland dat we het korps moeten gaan professionaliseren: het middenkader opleiden zodat zij de kennis van de studenten goed begrijpen en in de praktijk kunnen inzetten.’
De docent zijn vak terug
Docenten van de Politieacademie kunnen voor 8 weken uitgezonden worden naar de Cariben. Hier is veel animo voor. ‘We kijken bij de selectie van docenten niet alleen naar vakinhoudelijke kennis, maar ook of docenten flexibel zijn en zich staande kunnen houden in de Caribische omgeving,’ vertelt Inge. ‘Docenten die terug komen van uitzending vertellen vaak dat ze teruggeworpen zijn op de basis. Hier in Nederland is alles voor ze geregeld, maar dat is daar echt anders. Soms is de situatie op de eilanden totaal ontwricht, bijvoorbeeld door een orkaan, knokkelkoorts of omdat vliegtuigen uitvallen. Dan moet je flexibel kunnen omgaan met het onderwijs en je middelen. We briefen de docenten vooraf daarom uitgebreid over wat ze kunnen verwachten, ook op het gebied van cultuur en hiërarchie.’ Rob: ‘Binnen de onderwijskaders heb je als docent enorm veel vrijheid om je onderwijs vorm te geven. De docent zijn vak terug is op de Caribische eilanden optimaal aan de orde!’
Investeren in relaties
Rob investeert veel in persoonlijke contacten en ziet daar ook de effecten van. ‘Ik ben regelmatig op de eilanden aanwezig, men kent mij en weet mij te vinden. Overigens ook als ik in Nederland ben. Ik praat de mensen regelmatig bij over allerlei ontwikkelingen binnen het onderwijs. Ik merk dat persoonlijke relaties heel belangrijk zijn in de Cariben. Je krijgt over en weer meer begrip en sommige zaken bereik je dan net iets sneller. Het is goed om te merken dat er ook vanuit het management van BPO en de directie van de Politieacademie grote betrokkenheid is bij het Caribisch politieonderwijs. Nu ik er al jaren kom, voel ik me als Nederlander steeds beter thuis in de Caribische setting. Al zeggen de mensen daar mij nog vaak: “Jullie hebben de klok, wij hebben de tijd”. Dat zegt wel genoeg….’
Positief oordeel
In zes jaar tijd is dit het tweede inspectierapport. De inspectie ziet dat de aandachtspunten uit het eerste rapport goed zijn opgepakt, dat er iets veranderd is. De inspectie is erg positief over de aanpassing van de opleidingen en examens aan de Caribische omgeving. Ze ziet dat docenten bevlogen zijn en in grote mate betrokken bij de studenten. De aansluiting op de praktijk is goed geborgd. Er zijn ook enkele aandachtspunten. Zoals bijvoorbeeld het borgen van het Caribisch politieonderwijs als ‘zevende onderwijslocatie’ van het BPO, het samenstellen van een programmaraad, het verder ontwikkelen van een opleidingsdossier en het in gang zetten van onderzoek onder afgestudeerden. Rob gaat de organisatorische punten verder uitwerken, Inge de onderwijskundige.
Lees hier het inspectierapport.
